Tổng kết Công nghị giáo phận 2011
BBT xin giới thiệu với bạn đọc bản đúc kết Công nghị giáo phận, với những ý kiến tổng hợp của đại diện các thành phần Dân Chúa cách đây 3 năm. Hy vọng những dấu nhấn trong công nghị có thể giúp các đoàn thể và giáo xứ thíêt lập chương trình mục vụ trong năm Phúc âm hóa cộng đoàn giáo xứ.
TỔNG KẾT 4 NGÀY LÀM VIỆC CỦA TỔNG KẾT CÔNG NGHỊ GIÁO PHẬN
(từ thứ Hai 21.11 đến thứ Năm 24.11.2011)
NGÀY 1 (THỨ HAI 21.11.2011)
I. ĐIỂM NỔI BẬT: LỜI CHÚA
Công Nghị đã nhấn mạnh đến Lời Chúa. Đó là Lời Chúa trong đời sống của giáo xứ, của cộng đoàn, của gia đình và của cá nhân mỗi kitô hữu. Cách cụ thể:
Lời Chúa trong kinh tối của gia đình.
Lời Chúa trong cử hành phụng vụ, đặc biệt là trong bài giảng của linh mục.
Lời Chúa trong nội dung giảng dạy giáo lý cho các thành phần (thiếu nhi, dự tòng, hôn nhân) cách xuyên suốt, đặc biệt là cho thiếu nhi nhằm giúp các em làm quen với Thánh Kinh.
Cùng với vai trò quan trọng của Lời Chúa, các đại biểu còn nhấn mạnh đến tầm quan trọng của các Bí Tích, đặt biệt là bí tích Thánh Thể và Hòa Giải như nền tảng của Giáo Hội.
II. PHƯƠNG THỨC THỰC HIỆN
Tại gia đình: vai trò của cha mẹ trong việc giáo dục đức tin cho con cái, không khoán trắng cho giáo xứ. Cần động viên con cái tham gia các hoạt động của giáo xứ.
Tại giáo xứ: vai trò của linh mục trong việc giảng dạy, hướng dẫn và tổ chức các khóa học Thánh Kinh.
Tại giáo phận: vai trò của giáo phận (vd. các giảng khóa tại Trung tâm Mục vụ), của các ban chuyên môn (vd. ban Phụng tự) trong việc giúp các thành phần Dân Chúa học hiểu Lời Chúa.
Ngoài ra, Công Nghị cũng nhắc đến sự phối hợp giữa các ban trong việc giảng dạy Lời Chúa. Cụ thể là ban Mục vụ Thiếu nhi và ban Giáo lý.
Đức Hồng y đúc kết:
Qua các bài tham luận và báo cáo của các tổ, ngài thấy vấn đề nổi bật như sau:
Trong gia đình giáo phận thiếu sự phối hợp giữa các sinh hoạt, giữa các ban. Thế nên cần thống nhất phương hướng hành động, mà Lời Chúa chính là phương thế hữu hiệu giúp mọi thành phần Dân Chúa nối kết với nhau. Cần đưa Lời Chúa vào đời sống cách cụ thể, vượt ra khỏi lối sống đạo theo hình thức và thói quen.
NGÀY 2 (THỨ BA 22.11.2011)
I. ĐIỂM NỔI BẬT: XÂY DỰNG GIÁO HỘI NHƯ MỘT GIA ĐÌNH
Lấy tinh thần gia đình làm sợi chỉ đỏ xuyên suốt. Mọi người tương quan với nhau như anh chị em trong gia đình, như con cái của vị Cha chung là Thiên Chúa. Mỗi người, khi tham gia công việc gì, luôn trong tư thế của những người cùng một mái nhà, để luôn có sự trao đổi, lắng nghe và tôn trọng nhau. Mối tương quan về con người, vì thế, sẽ quan trọng hơn tương quan về công việc. Các mối tương quan được đề cập cách cụ thể như sau:
Giữa giám mục và linh mục.
Giữa các linh mục với nhau.
Giữa linh mục và tu sĩ.
Giữa linh mục với Hội đồng Mục vụ giáo xứ, với các đoàn thể và với giáo dân.
Giữa các đoàn thể và giữa giáo dân với nhau.
Giữa giáo xứ và gia đình.
Giữa giáo phận chúng ta với các giáo phận khác.
Giáo xứ và giáo phận cần có kế hoạch mục vụ sớm và đồng bộ để giáo dân tham gia công việc cách hữu hiệu.
Những mối tương quan này cần có sự chân thành, quan tâm, gặp gỡ, chia sẻ, lắng nghe, cảm thông, đón nhận và tôn trọng lẫn nhau.
Ngoài ra, để phát huy sự tham gia cách hiệu quả, những việc cần phải làm là:
Đầu tư các nguồn lực.
Tổ chức và cơ cấu cần có quy định rõ ràng.
Định hướng chung và kế hoạch mục vụ thống nhất.
Thông tin hai chiều giữa các cấp để hiểu biết và đồng cảm với nhau.
Tính liên tục trong hoạt động qua việc gặp gỡ và trao đổi có kế hoạch.
II. PHƯƠNG THỨC THỰC HIỆN
Đổi mới não trạng: tương quan với nhau không phải như những người làm việc hay cánh tay nối dài, nhưng như những cộng sự viên và những người đồng trách nhiệm. Chẳng hạn, hướng đến người trẻ không phải như đối tượng để chăm sóc, dẫn dắt, nhưng như những chủ thể của sự tăng trưởng và xây dựng tương lai.
Đổi mới trong cơ chế, cơ cấu làm việc: thay đổi lề thói làm việc, cách cư xử. Trong giáo xứ nên đề xuất những canh tân trong quy chế của Hội đồng Mục vụ giáo xứ và của các hội đoàn. Cơ chế nhằm phục vụ và giúp con người thăng tiến chứ không áp đặt và kiềm hãm con người.
Và sâu xa nhất là đổi mới con tim: xuất phát từ mối tương quan sâu xa với Thiên Chúa để hiệp thông với tình Chúa và sống với nhau bằng tình người.
NGÀY 3 (THỨ TƯ 23.11.2011)
I. ĐIỂM NỔI BẬT: VIỆC LOAN BÁO TIN MỪNG ĐÒI HỎI SỰ PHỐI HỢP, NỐI KẾT GIỮA CÁC BAN MỤC VỤ
Các ban mục vụ và các đoàn thể đã nhận định tình hình và đưa ra phương thức hoạt động cùng những kiến nghị. Tất cả đều thống nhất trong nỗ lực phát huy và thúc đẩy việc loan báo Tin Mừng. Mọi người nhận ra rằng việc loan báo Tin Mừng đòi hỏi các ban nối kết với nhau, theo một kế hoạch mục vụ chung từ cấp giáo phận đến giáo xứ. Một vài đơn vị lấy gia đình làm cứ điểm cho việc loan báo Tin Mừng vì tin tưởng rằng: “Tương lai của việc loan báo Tin Mừng tùy thuộc nơi giáo hội tại gia”.
II. PHƯƠNG THỨC THỰC HIỆN
Vấn đề đào tạo nhân sự, đặc biệt việc đào tạo trong các học viện và chủng viện.
Các ban mục vụ phải thấy được tiềm năng của các đoàn thể để phát huy các nguồn lực.
Ý thức quan tâm về các vấn đề xã hội.
Đào sâu học thuyết xã hội của Giáo Hội.
Giáo Hội cần đưa những nhận định về những vấn đề của xã hội đang nảy sinh để có những định hướng và chỉ dẫn thống nhất trong toàn giáo phận.
Hỗ trợ các nguồn lực.
Những vấn đề liên quan đến một số ban mục vụ:
Đối thoại liên tôn trong gia đình gồm các thành viên khác tôn giáo hoặc gia đình tân tòng.
Vần đề mục vụ cho anh chị em di dân.
Sử dụng phương tiện truyền thông cho việc loan báo Tin Mừng.
Gây ý thức bảo vệ môi sinh, môi trường.
Bồi đắp nền văn minh sự sống và tình thương qua con đường văn hóa và xã hội (giáo dục, y tế, bảo vệ môi trường…) cũng là cách thức để loan báo tin Mừng cho con người hôm nay.
Đức Hồng y đúc kết:
Ngài đề nghị một hướng tổng kết suy nghĩ và hành động quy về ba đối tượng:
- Xây dựng Giáo Hội tại gia là gia đình.
- Xây dựng Giáo Hội tại cộng đồng là giáo xứ.
- Xây dựng Giáo Hội tại địa phương là giáo phận.
Đức Hồng y nói đến vai trò của bản thân (nội lực), của người khác (trợ lực) và nhấn mạnh đến vai trò của Chúa Thánh Thần (chủ lực). Lời Chúa thôi chưa đủ, còn phải có Chúa Thánh Thần. Mỗi người phải dùng nội lực của bản thân và trợ lực của người khác mà cộng tác với ơn soi sáng, ơn khôn ngoan, ơn sức mạnh, ơn đổi mới, ơn hiệp thông của Chúa Thánh Thần.
NGÀY 4 (THỨ NĂM 24.11.2011)
I. ĐIỂM NỔI BẬT: ĐEM TIN MỪNG VÀO NHỮNG LÃNH VỰC KHÁC NHAU TRONG SINH HOẠT XÃ HỘI
Việc cộng tác của giáo xứ để có được các số liệu thống kê cho các ban ngành.
Giới giáo dục ước muốn liên kết các giáo chức trong giáo xứ, đặc biệt những anh chị em chưa tham gia sinh hoạt trong giáo xứ.
Giới y tế trình bày những đóng góp của ngành y tế trong việc từ thiện và công tác xã hội, đồng thời cũng nhắc đến những tiêu cực trong ngành y. Mong ước Giáo Hội góp phần đẩy mạnh những chuẩn mực về công bằng trong xã hội, nâng cao chất lượng dạy và học giáo lý, nhất là giáo lý hôn nhân.
Giới doanh nhân nhấn đến giáo dục nhân bản và lương tâm cho thiếu nhi.
Các bà mẹ công giáo nói đến các vấn đề liên quan đến phụ nữ: vai trò của phụ nữ, nâng cao phẩm giá người nữ, chống bạo hành nơi gia đình, chống phá thai.
Gây ý thức và bảo vệ môi trường như việc loan báo Tin Mừng.
Hiệp nhất được xem như là hoa quả phát sinh từ Lời Chúa và của việc chia sẻ Lời đó. Một khi có tình yêu và hiệp nhất thì chúng ta sẽ là những chứng nhân sống động của Tin Mừng.
Đào tạo linh mục trong giáo phận: vai trò của gia đình, của giáo xứ và giáo phận trong việc nâng đỡ, đồng hành và đào tạo các ứng viên linh mục.
Làm mục vụ cần có sự giám sát để việc thực hiện được thúc đẩy tiến hành, không tùy tiện.
Ngoài ra còn có nhiều ý kiến cá nhân khác nhưng không thể liệt kê chi tiết trong bản tóm tắt này.
II. LỜI KẾT THÚC
Đức cha Phụ tá:
Linh mục là người ở trong và đứng trước cộng đoàn. Ở trong để lắng nghe nhằm tạo sự hiểu biết, cảm thông lẫn nhau giữa giáo dân và linh mục trong các mối tương quan và trong công việc mục vụ. Đứng trước nhằm hướng dẫn dân Chúa, không bị chao đảo bởi những khuynh hướng phe nhóm, cục bộ.
Đức Hồng y:
Sau Công Nghị có những cái mới hay không?
Cần những cái mới, nhưng quan trọng là phải luôn đi đúng hướng Lời Chúa. Vd. Đề nghị có thêm ban Mục vụ Thánh Kinh cho giáo phận.
Có những cái chưa cần. Ví dụ: Vấn đề môi sinh, môi trường là nhiệm vụ của ban Công lý và Hòa bình, không nhất thiết phải có thêm ban Môi trường.
Ngài đề nghị một khung tổ chức cho buổi tĩnh tâm tại giáo hạt, gồm các yếu tố:
- Yếu tố tâm linh.
- Yếu tố thời sự và mục vụ.
- Đường hướng mục vụ sau Công Nghị.
Bên cạnh đó ngài nhấn đến sự thống nhất với nhau trong định hướng, nhất là đồng thuận với nhau về cách thực hành là điều thiết yếu.
Tinh thần làm việc của Công Nghị:
Mọi thành phần đều thể hiện tinh thần làm việc hăng say, năng động, tích cực, chân thành và cởi mở.
Ban Thư ký Công nghị Giáo phận
