Bài Đọc 1 Chúa Nhật XVI TN Năm C - Quyền năng của Chúa

BÀI ĐỌC 1 CHÚA NHẬT XVI TN Năm C

"Đối với Thiên Chúa có gì khó đâu. Ta trở lại thăm ông và Sara được một đứa con trai".

 

Trích sách Sáng Thế. (St 18, 1-10)

 

₁ ĐỨC CHÚA hiện ra với  ông Áp-ra-ham tại cụm sồi Mam-rê, khi ông đang ngồi ở cửa lều, vào lúc nóng nực nhất trong ngày.

₂ Ông ngước mắt lên thì thấy có ba người đứng gần ông. Vừa thấy, ông liền từ cửa lều chạy ra đón khách, sụp xuống đất lạy

₃ và nói: "Thưa Ngài, nếu tôi được đẹp lòng Ngài, thì xin Ngài đừng đi qua mà không ghé thăm tôi tớ Ngài.

₄ Để tôi cho lấy chút nước, mời các ngài rửa chân rồi nằm nghỉ dưới gốc cây.

₅ Tôi xin đi lấy ít bánh, để các ngài dùng cho chắc dạ, trước khi tiếp tục đi, vì các ngài đã ghé thăm tôi tớ các ngài đây! " Khách trả lời: "Xin cứ làm như ông vừa nói!

₆ Ông Áp-ra-ham vội vã vào lều tìm bà Xa-ra mà bảo: "Bà mau mau lấy ba thúng tinh bột mà nhồi, rồi làm bánh."

₇ Ông chạy lại đàn vật, bắt một con bê mềm và ngon, giao cho người đầy tớ, và anh này vội vã làm thịt.

₈ Ông lấy sữa chua, sữa tươi và thịt bê đã làm, mà đãi khách; rồi ông đứng hầu dưới gốc cây, đang khi khách dùng bữa

₉ Khách nói với ông: "Bà Xa-ra vợ ông đâu? " Ông đáp: "Thưa nhà tôi ở trong lều."

₁₀ Người nói: "Sang năm, tôi sẽ trở lại thăm ông, và khi đó bà Xa-ra vợ ông sẽ có một con trai." Bà Xa-ra bấy giờ đang nghe ở cửa lều, phía sau.

Tên thật của ông là Ápram. Ông đến từ Ua, xứ Canđê, ngày nay vùng này có tên là Irắc. Ông làm nghề chăn nuôi không định cư, tức là nay đây mai đó tìm chỗ có cỏ và nước cho súc vật. Thế giới của ông không phải không có tôn giáo, trái lại: mỗi gia tộc có một tập tục. Thế có gì khác biệt? Ông không phải người đầu tiên, cũng không phải người duy nhất được Thiên Chúa mở lời nói chuyện: Ađam, Cain, Nôê (theo thứ tự Thánh Kinh) đều được nghe tiếng Chúa. Thế tại sao Ápraham được nổi tiếng như thế, thường được nhắc đến trong Cựu ước, Tân ước và sách Côran?

Lý do là các tín đồ ba tôn giáo Do Thái, Kitô giáo, và Hồi giáo đều công nhận ông là tổ tiên: tất cả là ở đấy. Ông là người được Thiên Chúa tuyển chọn để khởi đầu cùng Ngài một lịch sử Giao ước thật dài. Người ta thường nói Thiên Chúa chọn một dân tộc… không phải thế, trước hết Chúa chọn một người, mà một người lại không có con. Nhưng Chúa lại ban cho một người mà tương lai mù mịt (ít là dưới mắt thế gian), một lời hứa phi thường: «Ta sẽ làm cho ngươi thành một dân lớn… Ta sẽ chúc phúc cho những ai chúc phúc cho ngươi» (St 12, 2-3). Với một ông già vô sinh Chúa nói: “Hãy ngước mắt lên trời, và thử đếm các vì sao, xem có đếm nổi không.” Người lại phán: “Dòng dõi ngươi sẽ như thế đó!” (St 15, 5). Cũng vì một lời hứa gần như không thể nào thực hiện được, ông Ápram chấp nhận hiến dâng cả cuộc đời. «Ông tin ĐỨC CHÚA, và vì thế, ĐỨC CHÚA kể ông là người công chính» (St 15, 6). Chính cái tên mới Thiên Chúa đặt cho ông, nói lên cho thế giới, sứ vụ của ông: Ápraham, có nghĩa là «cha một đàn con đông đúc». Ápraham không bao giờ ngờ vực Chúa sẽ giữ lời hứa với ông, tuy nhiên ông quá biết việc này có một cản trở vô cùng to lớn: ông và bà Xara không thể có con, hay ông tin rằng như thế, vì ông với bà Xara một người bảy mươi lăm một người sáu mươi lăm tuổi, chưa bao giờ có con.

Vì thế ông tưởng tượng ra các giải pháp. Chúa hứa cho tôi có con cháu hậu duệ, nhưng dù sao đi nữa một gia nhân của tôi cũng như con tôi vậy mà. «Ông Áp-ram thưa: "Lạy ĐỨC CHÚA là Chúa Thượng, Chúa sẽ ban cho con cái gì? Con ra đi mà không con cái, và người thừa tự gia đình con là Ê-li-e-de, một người Đa-mát» (St 15, 2). Nhưng Chúa từ chối: «Kẻ đó sẽ không thừa kế ngươi, nhưng một kẻ do chính ngươi sinh ra mới thừa kế ngươi» (St 15, 4). Vài năm sau khi Thiên Chúa nhắc lại về chuyện sinh con này, lúc đầu ông Ápraham không thể không nhịn cười (St 17, 7); sau đó ông nghĩ ra một giải pháp khác: có thể là từ đứa con thật của tôi, từ mẹ nó là Aga một nữ tỳ (với sự đồng ý của Xara) «ông cười và nghĩ bụng: "Đàn ông trăm tuổi mà có con được sao? Còn bà Xa-ra đã chín mươi tuổi mà sinh đẻ được sao? "Ông Áp-ra-ham thưa với Thiên Chúa: ‘Ước chi Ít-ma-ên được sống trước nhan Ngài!’» (St 17, 17). Lần này nữa, Thiên Chúa cũng từ chối: «Không đâu! Chính Xa-ra, vợ ngươi, sắp sinh cho ngươi một con trai, và ngươi sẽ đặt tên cho nó là I-xa-ác.» (St 17, 19). Lời hứa vẫn là lời hứa.

Bài chúng ta đọc ngày Chúa nhật hôm nay giả thiết là suốt lịch sử Giao ước, vốn đã dài (hai mươi lăm năm nếu theo Thánh Kinh). Câu chuyện, đúng hơn nên gọi là sự kiện, vì sau này được xem như một sự kiện quan trọng xảy ra dưới gốc cây sồi Mamrê. Không như nhiều người tưởng Mamrê không phải là một địa danh, càng không phải một làng mang tên ấy nhưng là tên một người, ngày nọ đón tiếp ông Ápraham trong rừng cây sồi của ông (gần thành Hêbơron ngày nay). Biết rằng đối với dân vùng Canaan, cây sồi là loại cây thánh thiêng. Ông Ápraham mới đến Canaan và nhiều lần đã dựng trại dưới bóng các cây sồi. Nơi đây ông đã sống những giai đoạn ấn tượng nhất của cuộc phiêu lưu dài của ông với Thiên Chúa. Ba người hiện ra với ông và xin được tiếp đãi: chúng ta hãy dừng lại ở đó. Tương phản với bề ngoài, điều quan trọng không phải việc ông Ápraham quảng đại tiếp đón khách lạ. Thời ấy không có chi lạ, mặc dù đối với chúng ta đáng là một gương mẫu!

Sứ điệp của tác giả bài này vượt trội hơn sự kiện ấy, đã gợi lên nơi ông sự thán phục và do đó muốn viết truyền lại cho những thế hệ mai sau. Điều phi thường vừa xảy đến: lần đầu tiên trong lịch sử nhân loại, chính Thiên Chúa đã đến thăm nhà một người! Vì không ai còn ngờ gì nữa, ba vị khách quý ấy tượng trưng cho Thiên Chúa.

Đọc bài này làm chúng ta khó hiểu, không biết rõ có một hay nhiều người khách: «Ông ngước mắt lên thì thấy có ba người đứng gần ông_…"Thưa Ngài, nếu tôi được đẹp lòng Ngài, thì xin Ngài đừng đi qua mà không ghé thăm tôi tớ Ngài_… mời các ngài rửa chân rồi nằm nghỉ dưới gốc cây. Khách nói với ông: "Bà Xa-ra vợ ông đâu? " Ông đáp: "Thưa nhà tôi ở trong lều." … Người nói: "Sang năm, tôi sẽ trở lại thăm ông». Trên thực tế, sự kiện này được kể lại từ thế hệ này đến thế hệ khác trong nhiều nơi khác nhau, tất nhiên bằng nhiều cách phát biểu khác nhau. Tác giả viết lại rất lâu sau sự kiện xảy ra, dựa trên nhiều câu chuyện có nguồn gốc khác nhau. Từ những câu chuyện lượm lặt lại từ nhiều nguồn gốc khác nhau, tác giả tóm lại thành một câu chuyện, cố gắng hòa hợp các cách diễn đạt nhất có thể. Sở dĩ tác giả chú trọng đến việc tránh đa thần, nên nhiều lần ông kể lại Thiên Chúa là duy nhất. Chúng ta không nên quá nhanh tìm kiếm nơi ấy cách phát biểu về Chúa Ba Ngôi. Thời ấy tác giả chưa thể có khái niệm này. Điều chắc chắn là Ápraham nhận ra đây là sự hiện diện của Thiên Chúa.

Thế thì Thiên Chúa - vì chúng ta không thể ngờ là Thiên Chúa – Ngài tự đến với ông Ápraham và để nói gì với ông? Để xác định với ông về kế hoạch không chút gì hy vọng dành cho ông: năm sau vào thời điểm này, bà già Xara sẽ sinh ra một đứa con trai, và từ nó sẽ sinh ra một dân tộc, sau này là công cụ cho những kỳ công Thiên Chúa. «Sang năm, tôi sẽ trở lại thăm ông, và khi đó bà Xa-ra vợ ông sẽ có một con trai ». Nơi ấy còn vang tiếng cười của Xara đang nghe trộm sau cánh cửa. Hai ông bà đã quá già! Xin đừng quên câu trả lời có ngay cho điều này: «Nào có điều gì kỳ diệu vượt sức ĐỨC CHÚA?» (St 18, 14). Thế rồi điều không thể được dưới mắt con người đã xảy ra: Isaác được sinh ra, khâu đầu tiên của một chuỗi dài một dòng dõi đã hứa, đông đúc như sao trên trời, như cát dưới biển.

Tác giả: Marie-Noëlle Thabut 
Nguồn: L’ intelligence des Ecritures, Socéval Editions
Dịch giả: E. Máccô Lương Huỳnh Ngân