Suy niệm Bài đọc 1 - Chúa Nhật V Phục Sinh năm C - Cv 14, 21b-27 - Hành trình truyền giáo

"Các ngài thuật lại những gì Thiên Chúa đã làm với các ngài"

Trích sách Tông đồ Công vụ (Cv 14, 21b-27)

_21b Hai ông Phao-lô và Ba-na-ba trở lại Lýt-ra, I-cô-ni-ô và An-ti-ô-khi-a

₂₂ Hai ông củng cố tinh thần các môn đệ, và khuyên nhủ họ giữ vững đức tin. Hai ông nói: "Chúng ta phải chịu nhiều gian khổ mới được vào Nước Thiên Chúa."

₂₃ Trong mỗi Hội Thánh, hai ông chỉ định cho họ những kỳ mục, và sau khi ăn chay cầu nguyện, hai ông phó thác những người đó cho Chúa, Đấng họ đã tin.

₂₄ Hai ông đi qua miền Pi-xi-đi-a mà đến miền Pam-phy-li-a,

₂₅ rao giảng lời Chúa tại Péc-ghê, rồi xuống Át-ta-li-a.

₂₆ Từ đó hai ông vượt biển về An-ti-ô-khi-a, là nơi trước đây các ông đã được giao phó cho ân sủng của Thiên Chúa để làm công việc vừa mới hoàn thành.

₂₇ Khi tới nơi, hai ông tập họp Hội Thánh và kể lại tất cả những gì Thiên Chúa đã cùng làm với hai ông, và việc Người đã mở cửa cho các dân ngoại đón nhận đức tin.

Sách Công vụ Tông đồ thường giống như một cuốn truyện du lịch; vì thế việc đọc trở nên thú vị. Thật vậy, phần lớn cuộc đời các tông đồ (đặc biệt là thánh Phaolô) phải đi đó đi đây nhiều. Hôm nay chúng ta đồng hành với thánh Phaolô trong cuộc hành trình truyền giáo đầu tiên cùng với Banaba. Cuộc hành trình khởi đầu tại Antiôkhia xứ Siria: Phaolô và Banaba vừa ở đấy trọn một năm để củng cố một cộng đoàn mới theo đạo đến từ nơi khác. Thánh Luca kể rằng: « Một hôm, đang khi họ làm việc thờ phượng Chúa và ăn chay, thì Thánh Thần phán bảo: "Hãy dành riêng Ba-na-ba và Sao-lô cho Ta, để lo công việc Ta đã kêu gọi hai người ấy làm» (Cv 13,2). Thì đây các ngài lên đường.

Từ Antiôkhia các ngài đến cảng Xêlơxi trên Địa Trung Hải, và lên thuyền đi ra đảo Síp về phía Tây. Ở đấy các ngài rao giảng tại Xalaminia, rồi đến thủ đô Paphốt. Sau đó lên tàu từ Paphốt sang Thổ Nhĩ Kỳ; các ngài cập bến tại Pécgê, bờ phía nam xứ Thổ Nhĩ Kỳ hiện nay, thuộc tỉnh Pamphylia, sau đó tiến lên miền bắc tới tỉnh Pixiđia. Chúa nhật vừa qua, chúng ta gặp họ ở Antiôkhia, khi bị đuổi đi các ngài tiếp tục sứ vụ Thổ Nhĩ Kỳ trong những thành phố khác Icôniô, Lýtra, Đécbê để thành lập các cộng đoàn Kitô hữu ở đó.

Ở khắp mọi nơi, như Chúa nhật vừa qua chúng ta đã thấy, đâu đâu mọi việc cũng diễn ra như nhau. Phaolô và Banaba bắt đầu tiếp xúc với những người Do Thái, các ông được tiếp đón một cách tương phản, vừa phấn chấn đến từ những người theo đạo, vừa khước từ thô bạo đến từ những người đứng về phe nhất quyết đối lập; và sau cùng đuổi các ngài đi. Tại Lýtra, thánh Phaolô bắt đầu chữa một người què, sự kiện này làm cho dân chúng ngộ nhận các ngài là thần Dớt và Hécmê. Các ngài phải mất nhiều công sức mới từ chối dân chúng dâng lễ tế thần cho các ngài. Thế nhưng, những người Do Thái thù địch đến từ Antiôkhia và Icôniô làm cho mọi việc thay đổi. Thánh Phaolô bị ném đá, bị lôi ra khỏi thành phố; cuối cùng tưởng ngài đã chết. Khi tỉnh lại, ngài cùng Banaba tiếp tục đi rao giảng.

Hôm nay, chúng ta gặp lại các ngài trên đường trở về; các ngài lặp lại hành trình theo chiều ngược lại và thăm viếng các cộng đoàn vừa mới được thành lập. Họ hẳn cũng bị bách hại, vì thế thánh Luca xác định rằng: «Hai ông củng cố tinh thần các môn đệ, và khuyên nhủ họ giữ vững đức tin. Hai ông nói: ‘Chúng ta phải chịu nhiều gian khổ mới được vào Nước Thiên Chúa’». Chúa Giêsu cũng đã dùng cách nói như thế về Ngài: «Con Người cũng sẽ như vậy trong ngày của Người. Nhưng trước đó, Người phải chịu đau khổ nhiều và bị thế hệ này loại bỏ» (Lc 17,24b-25), hay khi Chúa nói với hai môn đệ trên đường Emmaus «Nào Đấng Ki-tô lại chẳng phải chịu khổ hình như thế, rồi mới vào trong vinh quang của Người sao?» (Lc 24,26). Hai từ «phải chịu», dĩ nhiên không nói lên một đòi hỏi đến từ Thiên Chúa: Chúa không áp đặt chúng ta những thử thách hay những đau khổ như những điều kiện trước tiên, hai từ «phải chịu» ở đây nói lên thế lực đối kháng mà các ngôn sứ thật phải trực diện khi thế gian chưa được hoán cải về tình yêu, công chính và chia sẻ.

Vì vậy cần phải củng cố đức tin và lòng can đảm của những người mới theo đạo. Cũng phải chú trọng đến việc tổ chức tốt các cộng đoàn, và ở đây chúng ta lưu ý đến hai điều. Trước hết, Phaolô và Banaba chỉ định các người trách nhiệm - họ gọi là những người «kỳ mục» (đó là từ tiếng Hy-lạp, từ đó xuất phát từ tiếng Pháp “presbytère”). Rất tiếc, chúng ta đã bỏ đi danh xưng «kỳ mục» để thay bằng «linh mục» vốn mơ hồ vì suốt Tân ước lập đi lập lại, chỉ có một linh mục là Đức Giêsu Kitô. Danh xưng “linh mục” được chọn chỉ định những người có trách nhiệm về các cộng đoàn không được xem đúng lắm.

Điều thứ hai cần lưu ý. Câu 23 nói rõ: «Trong mỗi Hội Thánh, hai ông chỉ định cho họ những kỳ mục, và sau khi ăn chay cầu nguyện, hai ông phó thác những người đó cho Chúa, Đấng họ đã tin». Đây chính xác là những vị kỳ mục vừa được chỉ định đứng đầu các cộng đoàn. Thánh Luca nhấn mạnh đến vai trò của ăn chay cầu nguyện: cân bằng của hai yếu tố được gìn giữ; chú ý đến việc tổ chức cộng đoàn nhưng không chỉ chăm sóc đến tổ chức; ăn chay, cầu nguyện cũng quan trọng! Cũng trong chiều hướng ấy, một giám mục châu Mỹ La Tinh trong Đại hội Thánh Thể ở Lộ Đức năm 1981 nói: «Một người rao giảng Tin Mừng không cầu nguyện không còn rao giảng Tin Mừng nữa», câu đơn sơ này, có lẽ không thừa khi chúng ta thường hay chỉ chú ý đến tổ chức…

Thánh Luca còn thêm rằng mọi sự được diễn ra trong bầu khí tin tưởng lẫn nhau: «Hai ông phó thác những người đó cho Chúa». Hai ông trao trách nhiệm, bây giờ họ phải tự hành động, Chúa sẽ đồng hành với họ. Các tông đồ xác tín như thế, họ đã trải nghiệm điều này: sứ vụ của họ không chỉ là công việc của riêng họ. Chỉ cần đọc lại đoạn «Từ đó hai ông vượt biển về An-ti-ô-khi-a, là nơi trước đây các ông đã được giao phó cho ân sủng của Thiên Chúa để làm công việc vừa mới hoàn thành». Bây giờ đến phiên họ «giao phó cho ân sủng Thiên Chúa» những cộng đoàn vừa mới được thành lập.

Thánh Luca tiếp tục: «Khi tới nơi, hai ông tập họp Hội Thánh và kể lại tất cả những gì Thiên Chúa đã cùng làm với hai ông» Việc so sánh hai điều này trong bài rất thú vị: «Công việc vừa mới hoàn thành» và «tất cả những gì Thiên Chúa đã cùng làm với hai ông». Không thể nào nói rõ hơn rằng sứ vụ Chúa trao cho tín hữu là một sứ vụ chung: công trình Thiên Chúa trao cho con người, công trình con người được nâng đỡ, đồng hành, và không ngừng được Thiên Chúa soi sáng. Nếu chúng ta luôn luôn nhớ rằng công trình loan báo Tin Mừng trước hết và quan trọng nhất là công việc của Thiên Chúa, có lẽ chúng ta sẽ thanh thản hơn. 

Tác giả: Marie-Noëlle Thabut 
Nguồn: L’ intelligence des Ecritures, Socéval Editions
Dịch giả: E. Máccô Lương Huỳnh Ngân