Đông phương

Đức Nhân, Nghĩa của Nho giáo đã làm cho con người có sự đối xử nhân ái, khoan dung, độ lượng với nhau. Đức lễ, với hệ thống các qui định chặt chẽ...

Thiên Chúa đã đến, đã chết đi và sống lại hầu hợp lại những gì đã phân ly. Hà cớ sao ngày nay còn quá chia cách giữa Trời với Đất, giữa linh và chất, giữa tâm và vật, giữa khách và chủ, giữa đạo và đời, giữa thiêng liêng và thế tục?

Nho giáo trở thành (qua thử thách lịch sử?) gần như một Đạo đức (Ethique) nhân sinh áp dụng vào thế tục. Tất cả đều dựa trên sự giáo dục mà mục tiêu là phát triển cá tính của mọi người tùy theo khả năng mình.

Tại Hội nghị Quốc tế về Nho giáo, giáo sư Tsuboi Yoshiharu cho rằng: Ở Trung Quốc đó là Hiếu, ở Triều Tiên - Hàn Quốc là Lễ hoặc Thuần, ở Nhật Bản là Trung, còn Việt Nam là Nghĩa.

Đối với người phương Tây, ngay từ thời Cổ, từ “phương Đông” chỉ tất cả những gì nằm ở phía đông. Về mặt địa lý, nó bao trùm cả Viễn Đông, Trung Đông và Trung Á. Vào thế kỷ XIX, “Đông phương học” chỉ một phong trào vừa văn học vừa hội họa...

Trong sách Luận Ngữ, Đức Khổng Tử đã nói đến các đức Nhân, Nghĩa, Lễ, Trí, Tín trong từng trường hợp đối thoại với các môn đệ. Dĩ nhiên, chữ Tín được nói đến nhiều lần trong học vấn của người quân tử, trong tương giao với mọi người và trong đường lối chính trị...

Việc so sánh Nho giáo giữa các nước để tìm ra những đặc điểm riêng có tính chất “tiếp biến” là một việc làm cần thiết nhằm tăng cường sự hiểu biết trong khu vực, đồng thời cũng hiểu rõ hơn bản thân dân tộc ta.