Sự gần gũi là gia sản của Năm Thánh - Nghi thức Đóng Cửa Thánh Gioan Lateranô

Đức Hồng y Baldassare Reina - Tổng Đại diện Giáo phận Rôma cũng là Linh mục Chánh xứ của Vương cung thánh đường Gioan Lateranô - khi chủ sự nghi thức đóng Cửa Thánh và Thánh lễ, đã mời gọi các tín hữu biểu lộ sự hiện diện của Thiên Chúa tại những nơi thiếu vắng tình huynh đệ, công lý, sự thật và hòa bình.

Đức Hồng y Baldassare Reina - Tổng Đại diện Giáo phận Rôma cũng là Linh mục Chánh xứ của Vương cung thánh đường Gioan Lateranô - nói: “Hôm nay, khi đóng Cửa Thánh, chúng ta dâng lên Chúa Cha thánh ca tạ ơn vì mọi dấu chỉ tình yêu của Người dành cho chúng ta, đồng thời giữ trong lòng mình ý thức và niềm hy vọng rằng: vòng tay xót thương và bình an của Người vẫn luôn rộng mở cho mọi dân tộc”.

Lời cầu nguyện của Đức Hồng y vang lên tại tiền sảnh của Vương cung thánh đường này vào sáng thứ Bảy 27-12-2025 khi ngài chủ sự nghi thức trọng thể đóng Cửa Thánh.

Đức Hồng y lặng lẽ bước lên các bậc thềm, rồi quỳ gối cầu nguyện nơi ngưỡng cửa, trước khi đứng dậy và đóng cánh cửa lớn, đồng thời cúi đầu như một dấu chỉ tôn kính. Sau đó, nhiều tín hữu tiến đến ngưỡng cửa và đặt tay lên đó trong cử chỉ cầu nguyện và hồi tâm.

Nghi thức đóng Cửa Thánh (@Vatican Media)

Mang Chúa đi qua các nẻo đường của Rôma

Cửa Thánh này đã được mở vào lễ Thánh Gia 29-12-2024. Việc đóng Cửa Thánh lại diễn ra vào lễ Thánh sử Gioan Tông đồ, “người môn đệ đã trở thành bạn thân thiết nhất của Chúa Giêsu,” Đức Hồng y nhấn mạnh trong Thánh lễ sau nghi thức đóng Cửa Thánh.

Tổng Đại diện Giáo phận Rôma nói tiếp: “Thánh Gioan đã bước đi với Chúa Giêsu, lắng nghe tiếng nói của Người, cả tiếng nói không lời phát xuất từ trái tim Người, khi tựa đầu vào ngực Người.”

Noi gương Thánh Gioan, các tín hữu hiện diện, trong đó có Thị trưởng Rôma Roberto Gualtieri và Tổng trưởng Lamberto Giannini, được mời gọi trở thành “những thừa tác viên của lòng thương xót Thiên Chúa”, để Chúa “được hoàn tất công trình của Người trong một thành phố nơi nhiều người đã không còn niềm hy vọng,” Đức Hồng y nói.

Gánh nặng của sự thiếu vắng

Đức Hồng y Reina cảnh báo rằng: không thể tuyên xưng đức tin Kitô giáo nếu không quan tâm đến những người mà, “do những gánh nặng họ mang, những nỗi đau họ chịu, những bất công họ phải gánh,” đã không còn cảm nhận được điều gì khác ngoài sự thiếu vắng.

Ngài mô tả sự thiếu vắng này trong mọi chiều kích của nó: thiếu liên đới trong khoảng cách giữa vùng ngoại vi và trung tâm; thiếu quan tâm đến những khốn cùng về kinh tế và hiện sinh; thiếu tình huynh đệ ngay cả nơi hàng giáo sĩ, khiến người ta phải cam chịu sống cô lập hoặc bỏ mặc nhau.

Đó là sự thiếu vắng nơi các gia đình tan vỡ, các mối dây liên kết trở nên mong manh, những xung đột giữa các thế hệ và những nghiện ngập trở thành xiềng xích”; sự “thiếu công lý không đáp ứng được sứ mệnh cao cả nhất của chính trị' đó là loại bỏ những trở ngại để mọi người đều có cơ hội bình đẳng mà phát huy hết khả năng của mình, giúp họ hiện thực hóa ước mơ, khẳng định phẩm giá thông qua công việc và mức lương công bằng, có nhà ở, được bảo vệ và chăm sóc trong những lúc yếu đuối.”

Hồng y Reina trong Thánh lễ tại Đền thờ Thánh Gioan Lateranô (@Vatican Media)

Vượt qua sự trì trệ để đổi mới thành phố

Đức Hồng y nói tiếp: Trái tim của nhiều người, đang bị đè nặng bởi sự thiếu vắng “tầm nhìn và tư duy, trong một thời đại mà các đam mê trở nên u sầu, các phán đoán trở nên hời hợt, thông tin mất đi mối liên hệ với việc tìm kiếm chân lý, và văn hóa không còn những người thầy đáng tin cậy.”

Ngài nhấn mạnh thêm: đó là chưa kể đến “sự thiếu vắng hòa bình trong một thế giới mà luật lệ của kẻ mạnh thắng thế”. Tất cả sự thiếu tinh thần ngôn sứ này “làm cho Thiên Chúa trở nên câm lặng,” ngài nói, đồng thời thúc giục các tín hữu chống lại “mọi hình thức trì trệ, để có thể gặp gỡ Chúa” và để Rôma được biến đổi trong mọi không gian “xã hội và hiện sinh” của mình.

Nhận ra mọi người là anh chị em

Đây chính là “niềm hy vọng đã thúc đẩy vô số khách hành hương, những người đã để lại trên các con đường của chúng ta dấu chân của những bước đi nặng trĩu vì gánh nặng trong lòng,” và những người đã in dấu bàn tay mình trên Cửa Thánh trong hành trình tìm kiếm Thiên Chúa và lòng thương xót của Người, Đức Hồng y Reina nhấn mạnh.

Ngài khẳng định rằng đây chính là giáo huấn mà Năm Thánh để lại cho mỗi tín hữu: “Hãy là bí tích lan tỏa sự gần gũi của Thiên Chúa đầy bất ngờ,” bởi vì cho dù Cửa Thánh nay đã đóng, thì “Đấng Phục Sinh vẫn đi qua đó và không bao giờ mệt mỏi gõ cửa, để trao ban và tìm kiếm lòng thương xót.”

Sau cùng, Đức Hồng y nhấn mạnh, vào thời cánh chung “chúng ta sẽ được phán xét theo Tình Yêu,” theo khả năng nhận ra mọi người là anh chị em, kể cả “những người mà chúng ta coi là kẻ thù.”

Giáo hội Rôma như một phòng thí nghiệm của tính hiệp hành

Trong “thời kỳ mới” đang mở ra cho Giáo phận Rôma, Đức Hồng y Tổng Đại diện mời gọi mọi người hiệp nhất “trong lời cầu nguyện và nỗ lực, để trở thành một nơi tỏ lộ sự hiện diện của Chúa, làm chứng cho sự gần gũi của Người bằng việc trở nên gần gũi với nhau, không bỏ quên bất kỳ ai.”

Trích dẫn bài huấn từ của Đức Giáo hoàng Lêô XIV dành cho Giáo phận Rôma ngày 19-9-2025, ngài nhấn mạnh rằng: chỉ bằng cách này, Giáo hội và thành phố này mới có thể trở thành “một phòng thí nghiệm của tính hiệp hành, có khả năng làm cho Tin Mừng trở nên sống động.”

Đền thờ Thánh Gioan Lateranô (@Vatican Media)

Hồng y Reina tri ân tất cả những người đã cộng tác cho Năm Thánh

Trước khi ban phép lành trọng thể cuối lễ, Hồng y Reina đã bày tỏ lòng tri ân đối với tất cả những ai đã phục vụ trong suốt Năm Thánh. Ngài nhắc đến sự gần gũi của Đức Giáo hoàng và chào thăm Đức Tổng Giám mục Rino Fisichella, Tổng trưởng Bộ Loan báo Tin Mừng và là vị điều phối Năm Thánh, hiện diện trong Thánh lễ.

Ngài cũng bày tỏ lòng biết ơn đối với các nhà chức trách dân sự và quân sự đã nỗ lực bảo đảm an ninh cho mọi người trong Năm Thánh này, cũng như đối với đông đảo tín hữu trong giáo phận đã thực thi “bác ái và hiếu khách” đối với các đoàn hành hương đông đảo.

Cửa Thánh

Trong lịch sử các Năm Thánh, Cửa Thánh của Đền thờ Thánh Gioan Lateranô, nằm bên phải tiền sảnh, là Cửa Thánh đầu tiên được mở, vào Năm Thánh 1423.

Chính Đức Giáo hoàng Martinô V, hiện di hài của ngài được an nghỉ tại confessio trước bàn thờ chính, đã xác định việc bước qua Cửa Thánh như dấu chỉ tiêu biểu của cuộc hành hương Năm Thánh: đi qua ngưỡng cửa đích thực là chính Đức Kitô, để lãnh nhận hồng ân của Người.

Cửa Thánh hiện nay được nhà điêu khắc Floriano Bodini thực hiện cho Năm Thánh 2000. Trên Cửa Thánh khắc họa hình Đức Trinh Nữ Maria bồng Hài Nhi, Đức Kitô chịu đóng đinh, cùng huy hiệu của Thánh Gioan Phaolô II. Người Mẹ che chở Hài Nhi, Đấng vươn tay về phía Thập Giá để khẳng định thần tính vĩnh cửu của Người qua hy tế.

Các nghi thức đóng Cửa Thánh khác

Cửa Thánh của Đền thờ Thánh Gioan Lateranô là Cửa Thánh thứ hai trong số các đại vương cung thánh đường giáo hoàng được đóng lại. Vào chiều ngày 25-12, lễ trọng Giáng Sinh, Đức Hồng y Linh mục Chánh xứ Rolandas Makrickas đã đóng Cửa Thánh của Đền thờ Đức Bà Cả.

Vào Chúa nhật ngày 28-12, lễ Thánh Gia, Đức Hồng y Linh mục Chánh xứ James Michael Harvey sẽ chủ sự nghi thức đóng Cửa Thánh của Đền thờ Thánh Phaolô Ngoại Thành.

Sau cùng, vào ngày 6 -1, lễ trọng Hiển Linh, Đức Giáo hoàng Lêô XIV sẽ đóng Cửa Thánh của Đền thờ Thánh Phêrô, qua đó khép lại Năm Thánh 2025.

Tác giả: Isabella Piro

Xuân Đại (TGPSG) biên dịch từ Vatican News