Suy niệm Bài đọc 7 - Lễ Vọng Phục Sinh - Ed 36, 16-17a I Trái tim tinh tuyền

Ta sẽ đổ trên các ngươi nước trong sạch và sẽ ban cho các ngươi quả tim mới

Bài đọc 7: Trích sách Tiên tri Êdêkien (Ed 36, 16-17a)

^{16 Có lời ĐỨC CHÚA phán với tôi rằng:}

^{17 Hỡi con người, con cái nhà Ít-ra-en đang cư ngụ trên đất của chúng, đã làm cho đất ấy ra ô uế vì lối sống và các hành vi của chúng; lối sống của chúng trước mặt Ta cũng ô uế như người đàn bà trong thời kinh nguyệt.}

^{18 Ta đã trút xuống trên chúng cơn thịnh nộ của Ta vì máu chúng đã đổ ra trên đất ấy và làm cho đất ấy ra ô uế vì các việc ô uế của chúng.}

^{19 Ta đã tung chúng đi các dân và gieo chúng vào các nước. Ta đã căn cứ vào lối sống và các hành vi của chúng mà xét xử.}

^{20 Chúng đã làm cho danh Ta bị xúc phạm giữa các dân mà chúng đi đến, khiến người ta nói về chúng rằng: "Đó là dân của ĐỨC CHÚA, chúng đã phải ra khỏi xứ của Người."}

^{21 Nhưng Ta ái ngại cho thánh danh Ta đã bị nhà Ít-ra-en xúc phạm giữa các dân mà chúng đi đến.}

^{22 Vì thế, ngươi hãy nói với nhà Ít-ra-en: ĐỨC CHÚA là Chúa Thượng phán thế này: Hỡi nhà Ít-ra-en, không phải vì các ngươi mà Ta hành động, mà vì danh thánh của Ta đã bị các ngươi xúc phạm giữa các dân các ngươi đã đi đến.}

^{23 Ta sẽ biểu dương danh thánh thiện vĩ đại của Ta đã bị xúc phạm giữa chư dân, danh mà các ngươi đã xúc phạm ở giữa chúng. Bấy giờ chư dân sẽ nhận biết chính Ta là ĐỨC CHÚA - sấm ngôn của ĐỨC CHÚA là Chúa Thượng - khi Ta biểu dương sự thánh thiện của Ta nơi các ngươi ngay trước mắt chúng.}

^{24 Bấy giờ, Ta sẽ đem các ngươi ra khỏi các dân tộc, sẽ quy tụ các ngươi lại từ khắp các nước, và sẽ dẫn các ngươi về đất của các ngươi.}

^{25 Rồi Ta sẽ rảy nước thanh sạch trên các ngươi và các ngươi sẽ được thanh sạch, các ngươi sẽ được sạch mọi ô uế và mọi tà thần.}

^{26 Ta sẽ ban tặng các ngươi một quả tim mới, sẽ đặt thần khí mới vào lòng các ngươi. Ta sẽ bỏ đi quả tim bằng đá khỏi thân mình các ngươi và sẽ ban tặng các ngươi một quả tim bằng thịt.}

^{27 Chính thần trí của Ta, Ta sẽ đặt vào lòng các ngươi, Ta sẽ làm cho các ngươi đi theo thánh chỉ, tuân giữ các phán quyết của Ta và đem ra thi hành.}

^{28 Các ngươi sẽ cư ngụ trong đất Ta đã ban cho tổ tiên các ngươi. Các ngươi sẽ là dân của Ta. Còn Ta, Ta sẽ là Thiên Chúa các ngươi.}

Ý muốn của Thiên Chúa là mọi người đều được cứu rỗi. Đây là lời mặc khải vĩ đại xuyên suốt toàn bộ Kinh Thánh. Đó là những gì Êdêkien nói theo cách riêng của ông.

Ta có thể tóm lược lý giải của ngôn sứ Êdêkien như sau: để hoàn tất kế hoạch vĩ đại ấy, Thiên Chúa giao cho một dân tộc được chọn từ giữa các dân tộc khác để họ sống theo cách của Thiên Chúa và từ đó làm gương cho các dân tộc khác. Một dân thánh thiện ở vùng đất thánh, sống một cách thánh thiện. Nhưng dân được chọn không luôn sống «thánh thiện» trên đất ấy, họ đã làm ô uế bằng những hành động không phải là hành động của Thiên Chúa. Họ đổ máu kẻ vô tội, không sống công chính, đôi khi còn thờ bụt thần… hệ quả của việc ô uế là đánh mất đi miền đất ấy. Dường như vùng đất lẽ ra phải là đất thánh, không thể là nơi nương náu cho dân làm ô uế nó, vì thế mới xảy ra kiếp lưu đày.

Thế nhưng, sự lưu đày lại là một phản chứng trước mặt thế gian vì làm cho dân ngoại nghĩ rằng Chúa không thể cứu dân Người. Ngôn sứ Êdêkien gọi sự phản chứng ấy: «Chúng đã làm cho danh Ta bị xúc phạm» (c. 20). Nếu Thiên Chúa để mặc cho dân Người trong số phận đau thương xứng với lỗi lầm của họ thì dân ngoại cũng không có cơ may nào để hoán cải về với Thiên Chúa thật: họ sẽ nghĩ Người là một vị thần như các thần khác. Để cứu vãn các dân ngoại có vận may hoán cải, Chúa phải cứu dân Người khỏi lưu đày và đưa họ trở về quê hương. «Con cái nhà Ít-ra-en đang cư ngụ trên đất của chúng, đã làm cho đất ấy ra ô uế vì lối sống và các hành vi của chúng; lối sống của chúng trước mặt Ta cũng ô uế như người đàn bà trong thời kinh nguyệt. Ta đã trút xuống trên chúng cơn thịnh nộ của Ta… Chúng đã làm cho danh Ta bị xúc phạm giữa các dân mà chúng đi đến, khiến người ta nói về chúng rằng: "Đó là dân của ĐỨC CHÚA, chúng đã phải ra khỏi xứ của Người." Nhưng Ta ái ngại cho thánh danh Ta đã bị nhà Ít-ra-en xúc phạm giữa các dân mà chúng đi đến. Bấy giờ chư dân sẽ nhận biết chính Ta là ĐỨC CHÚA… khi Ta biểu dương sự thánh thiện của Ta nơi các ngươi ngay trước mắt chúng. Bấy giờ, Ta sẽ đem các ngươi ra khỏi các dân tộc, sẽ quy tụ các ngươi lại từ khắp các nước, và sẽ dẫn các ngươi về đất của các ngươi.» ( c. 17.18.20.23.24)

Ngôn sứ Êdêkien dùng những lý lẽ ấy để loan báo về cuộc giải thoát khỏi chốn lưu đày và còn hơn thế nữa. Để mọi sự không trở lại như trước, Chúa phải thay đổi tấm lòng của dân Người. Và chỉ có Chúa mới làm được điều ấy: «Rồi Ta sẽ rảy nước thanh sạch trên các ngươi và các ngươi sẽ được thanh sạch, các ngươi sẽ được sạch mọi ô uế và mọi tà thần.» (c. 25)

Lòng «thanh sạch» theo nghĩa Thánh kinh, đó là tấm lòng không phân chia, chỉ có một vị chủ duy nhất, đó là Thiên Chúa. Như trong hóa học, một vật thể «tinh tuyền» tức là không lẫn lộn với một hóa chất khác. Sở dĩ Chúa muốn chúng ta thuộc về Người mà không phân chia, lý do là Người muốn chúng ta tự do: thật vậy, các tà thần muốn nô lệ hóa chúng ta cách này hay cách khác (cho dù một tôn giáo, hay một hệ tư tưởng, một đam mê, tiền của hay điều gì khác)…Thực ra, làm cho «tinh tuyền» theo nghĩa Thánh kinh là giải thoát khỏi mọi tà thần, mọi nô lệ. Và chúng ta hiểu rõ hơn ý nghĩa của nước trong Bí tích Rửa tội: đó là biển phải vượt qua để đến bờ tự do như dân Do Thái sau khi được giải thoát khỏi quân Ai Cập vượt qua sông Giođan để tiến tới đất thánh một cách an toàn. 

Có một năm, trong đợt cứu trợ của Hội Bác Ái Công Giáo Pháp đã chọn khẩu hiệu «Kích Động Trái Tim Bạn”, nghĩa thứ hai của động từ này là «tháo cởi xiềng xích» trái tim bạn. Ngôn sứ Êdêkien nói: «Ta sẽ bỏ đi quả tim bằng đá khỏi thân mình các ngươi và sẽ ban tặng các ngươi một quả tim bằng thịt.» (c. 26) Tim bằng đá là quả tim cứng ngắc, bị xiềng xích nên không thể yêu. Xiềng xích bởi lòng ganh tị như Cain, bởi kỳ thị (có đủ loại kỳ thị); bởi tiền bạc, sợ mất đi những lợi ích của mình, sự an toàn hoặc sự yên ổn của mình… có muôn hình vạn trạng xiềng xích… Khẩu hiệu nói trên có nghĩa «hãy giải phóng trái tim bạn thì trái tim bạn sẽ được thoát mọi xiềng xích». Ngôn sứ Êdêkien thì nói: tim bạn sẽ trở nên «tim bằng thịt», nghĩa là «tim biết yêu thương», trái tim dịu dàng như trái tim của Thiên Chúa. Tác giả thánh vịnh 50, trong đề tài này nói tấm lòng tan vỡ: như vỏ hạnh nhân được đập ra để lộ trái tươi ngon. Và tác giả thánh vịnh còn nói thêm hơn nữa: «Lạy Thiên Chúa, tế phẩm dâng Ngài là tâm thần tan nát, một tấm lòng tan nát giày vò, Ngài sẽ chẳng khinh chê.» Tv 50 (51), 19

Tiên tri Êdêkien còn nói cách khác: «Chính thần trí của Ta, Ta sẽ đặt vào lòng các ngươi, Ta sẽ làm cho các ngươi đi theo thánh chỉ, tuân giữ các phán quyết của Ta và đem ra thi hành. Các ngươi sẽ cư ngụ trong đất Ta đã ban cho tổ tiên các ngươi»… (c. 27.28) Chúng ta tự hỏi tổ tiên nào đây?

Dĩ nhiên, nghĩa đầu tiên là sự trở về từ cõi lưu đày, tiến vào đất thánh. Nhưng sự trở về được miêu tả như một cuộc tái tạo thực sự: giống như Đấng Tạo Dựng đã thổi vào mũi con người hơi thở sự sống, ở đây Đấng Cứu Độ thổi vào dân Người Thần Khí Thiên Chúa và việc trở về quê hương giống như một cuộc trở về vườn địa đàng: «Đất Ta đã ban cho tổ tiên các ngươi»… Lần này con rắn (tiếng nói của sự nghi ngờ) không còn tai để lắng nghe: «Các ngươi sẽ là dân của Ta. Còn Ta, Ta sẽ là Thiên Chúa các ngươi.» (c. 28). Một lần nữa thật ấn tượng khi đoạn Kinh thánh này được đọc dưới ánh sáng sự kiện Chúa Giêsu đã thắng thế lực sự chết: «Chính thần trí của Ta, Ta sẽ đặt vào lòng các ngươi, Ta sẽ làm cho các ngươi đi theo thánh chỉ, tuân giữ các phán quyết của Ta và đem ra thi hành.» (c. 27)

Tác giả: Marie-Noëll Thabut 
Nguồn: L’ intelligence des Ecritures, Socéval Editions
Dịch giả: E. Máccô Lương Huỳnh Ngân