BỘ TRUYỀN THÔNG

HƯỚNG TỚI SỰ HIỆN DIỆN TRÒN ĐẦY
Suy tư mục vụ về việc tham gia Mạng xã hội

PHẦN 4

MỘT PHONG CÁCH ĐẶC SẮC

Hãy yêu… và ngươi sẽ được sống (x. Lc 10,27-28).

Nội dung (What) và Cách thế (How): Khả năng sáng tạo của tình yêu

64) Nhiều người sáng tác nội dung Kitô giáo tự hỏi: Đâu là chiến lược hiệu quả nhất để tiếp cận nhiều người dùng hơn? Công cụ nào sẽ giúp cho nội dung của tôi hấp dẫn hơn? Phong cách nào hoạt động tốt nhất? Mặc dù những câu hỏi này hữu ích, nhưng chúng ta nên luôn nhớ rằng truyền thông không chỉ là một “chiến lược”. Nó bao gồm nhiều hơn thế. Một nhà truyền thông đích thực sẽ cho đi tất cả, cho đi hết con người mình. Chúng ta truyền thông với tâm hồn và thể xác, với tâm trí, trái tim, đôi tay, với tất cả mọi thứ[38].

Khi chia sẻ Bánh Hằng Sống, chúng ta học được “phong cách chia sẻ” từ Đấng đã yêu thương chúng ta và hiến mình vì chúng ta (x. Gl 2,20). Phong cách này được phản ánh trong ba thái độ – “gần gũi, đồng cảm và dịu dàng” – mà Đức Thánh cha Phanxicô nhận thấy là những đặc điểm nổi bật của phong cách Thiên Chúa[39]. Chính Chúa Giêsu, trong bữa tối tiệc ly, đã quả quyết với chúng ta rằng dấu hiệu đặc trưng của các môn đệ Người là yêu thương nhau, như Người đã yêu thương họ. Căn cứ dấu hiệu này, mọi người có thể nhận ra một cộng đoàn Kitô hữu (x. Ga 13,34-35).

Bằng cách nào chúng ta có thể phản ánh “phong cách” của Thiên Chúa trên mạng xã hội?

65) Trước hết, chúng ta cần nhớ rằng bất cứ điều gì mình chia sẻ trong các bài đăng, các bình luận và lượt thích của mình, bằng lời nói hoặc văn bản, bằng phim hay hình ảnh hoạt hình, đều phải phù hợp với phong cách mà chúng ta học được từ Đức Kitô, Đấng truyền tải thông điệp của Người, không chỉ qua lời nói nhưng qua toàn thể lối sống của Người, cho thấy rằng truyền thông, ở mức độ sâu xa nhất, là sự hiến thân trong tình yêu[40]. Do đó, chúng ta nói điều gì đó như thế nào (how) cũng quan trọng như nội dung (what) chúng ta nói. Tất cả tính sáng tạo hệ tại việc bảo đảm rằng cách thế (how) tương ứng với nội dung (what). Nói cách khác, chúng ta chỉ có thể truyền thông tốt nếu chúng ta “thực sự yêu thương”[41].

66) Để truyền đạt sự thật, trước tiên chúng ta phải bảo đảm rằng chúng ta đang chuyển tải thông tin trung thực; không chỉ trong việc tạo nội dung mà còn trong việc chia sẻ nội dung đó. Chúng ta phải bảo đảm rằng chúng ta là một nguồn đáng tin cậy. Để truyền đạt sự thiện, chúng ta cần nội dung chất lượng, một thông điệp hướng đến giúp đỡ chứ không gây hại; để thúc đẩy hành động tích cực, chứ không lãng phí thời gian trong các cuộc thảo luận vô bổ. Để truyền đạt cái đẹp, chúng ta cần bảo đảm rằng mình đang truyền đạt một thông điệp trong tính toàn vẹn của nó, điều này cần nghệ thuật chiêm nghiệm – một nghệ thuật giúp chúng ta nhìn thấy một thực tại hay một sự kiện liên kết với nhiều thực tại và nhiều sự kiện khác.

Trong bối cảnh “hậu sự thật” và “tin giả”, Chúa Giêsu Kitô, Đấng là “con đường, là sự thật và là sự sống” (Ga 14,6), là tiêu biểu cho nguyên tắc hiệp thông của chúng ta với Thiên Chúa và với nhau[42]. Như Đức thánh cha Phanxicô đã nhắc chúng ta trong Sứ điệp Ngày Thế giới Truyền thông năm 2019, “bổn phận bảo vệ sự thật phát sinh từ nhu cầu không phủ nhận mối tương quan hiệp thông với nhau. Sự thật được tỏ lộ trong mối hiệp thông. Trái lại, dối trá là ích kỷ phủ nhận việc chúng ta là chi thể của một thân mình; là từ chối hiến mình cho người khác, do đó đánh mất phương cách duy nhất để tìm gặp chính mình.”[43]

67) Vì lý do này, điều thứ hai cần nhớ, đó là, một thông điệp sẽ dễ thuyết phục hơn khi người truyền đạt nó thuộc về một cộng đồng. Có một nhu cầu cấp thiết phải hành động không chỉ với tư cách cá nhân mà còn với tư cách là cộng đồng. Khi các mạng xã hội tạo điều kiện cho các sáng kiến cá nhân sản xuất nội dung, điều này có vẻ như là một cơ hội quý giá, nhưng nó có thể trở thành vấn đề khi các hoạt động cá nhân được thực hiện một cách thất thường và không phản ánh mục tiêu và tầm nhìn bao quát của cộng đoàn Giáo hội. Việc gạt bỏ hoạch định cũng như khẳng định khả năng và kỹ năng của riêng mình, để khám phá ra rằng mỗi người chúng ta – với tất cả điểm mạnh và điểm yếu của mình – là một phần của tập thể, đó là một quà tặng có sức thúc đẩy chúng ta cộng tác như những “chi thể của nhau.” Chúng ta được kêu gọi làm chứng cho một phong cách truyền thông giúp chúng ta thuộc về nhau, và làm sống lại điều mà thánh Phaolô gọi là “các khớp nối” giúp các chi thể của một thân thể hoạt động một cách phối hợp (Cl 2,19).

68) Sự sáng tạo của chúng ta, vì thế, chỉ có thể là kết quả của hiệp thông: nó không phải là thành quả của một thiên tài cá nhân vĩ đại, mà đúng hơn là hoa trái của một tình thân hữu vĩ đại. Nói cách khác, đó là hoa trái của tình yêu. Là những nhà truyền thông Kitô giáo, chúng ta được kêu gọi làm chứng cho một phong cách truyền thông không chỉ dựa trên cá nhân, nhưng dựa trên con đường xây dựng và thuộc về cộng đồng. Cách tốt nhất để truyền tải nội dung là tập hợp tiếng nói của những người yêu thích nội dung đó. Làm việc cùng nhau như một nhóm, tạo không gian cho những tài năng, những hoàn cảnh, những năng lực và nhịp độ đa dạng, cùng tạo ra vẻ đẹp trong một “sáng tác giao hưởng”, đó thực sự là chứng tá đẹp nhất cho thấy chúng ta thực sự là con cái của Thiên Chúa, được cứu thoát khỏi việc chỉ loay hoay với chính mình, và sẵn sàng mở ra gặp gỡ tha nhân.

Hãy nói điều đó bằng một câu chuyện

69) Những câu chuyện hay sẽ thu hút sự chú ý và lôi kéo trí tưởng tượng. Chúng biểu lộ và mở rộng sự quan tâm đối với sự thật. Các câu chuyện trao cho chúng ta một khung diễn giải để hiểu thế giới và trả lời những câu hỏi sâu xa nhất của mình. Các câu chuyện sẽ xây dựng cộng đồng, vì cộng đồng luôn được xây dựng qua truyền thông.

Việc kể chuyện đã đạt được một tầm quan trọng mới trong văn hóa kỹ thuật số, vì sức mạnh độc đáo của các câu chuyện trong việc thu hút sự chú ý của chúng ta và ngỏ lời trực tiếp với chúng ta; chúng cũng cung cấp một bối cảnh truyền thông đầy đủ hơn so với những bài đăng hay những ‘tweet’ bị cắt bớt. Văn hóa kỹ thuật số chứa đầy thông tin và các nền tảng của nó hầu hết là những môi trường hỗn độn. Các câu chuyện đưa ra một cấu trúc, một cách để hiểu kinh nghiệm kỹ thuật số. Các câu chuyện thì “cụ thể” hơn là một lập luận đơn thuần, và phức tạp hơn những phản ứng hời hợt và cảm tính thường gặp trên các nền tảng kỹ thuật số, vì thế chúng giúp khôi phục các mối quan hệ giữa con người với nhau bằng cách cung ứng cho mọi người cơ hội chuyển tải câu chuyện của họ, hoặc chia sẻ những câu chuyện đã giúp biến đổi họ.

70) Lý do chính đáng để kể một câu chuyện, đó là để trả lời những ai chất vấn về thông điệp hay sứ mạng của chúng ta. Khi ta phải trả lời một bình luận gây hấn, thì việc tạo ra một câu chuyện để phản biện sẽ hiệu quả hơn so với việc trả lời bằng một lập luận[44]. Bằng cách này, chúng ta chuyển sự chú ý từ việc phòng thủ sang việc chủ động quảng bá một thông điệp tích cực và vun xới tình liên đới, như Chúa Giêsu đã làm khi kể câu chuyện về Người Samari Nhân Lành. Thay vì tranh luận với vị kinh sư về việc ta nên xem ai là người thân cận của mình và ai là người mình có thể phớt lờ hoặc thậm chí oán ghét, Chúa Giêsu chỉ kể một câu chuyện. Là một bậc thầy kể chuyện, Chúa Giêsu không đặt vị kinh sư vào hoàn cảnh của người Samari, nhưng đặt vào hoàn cảnh của nạn nhân bị thương. Để biết ai là người thân cận của mình, trước hết người kinh sư phải hiểu rằng ông ta đang ở trong hoàn cảnh của người bị thương và một người khác đã động lòng trắc ẩn với ông ta. Chỉ khi người kinh sư khám phá ra điều này và kinh nghiệm được sự chăm sóc của người Samari ấy dành cho mình, thì ông mới có thể rút ra kết luận về đời sống của chính mình và biến câu chuyện ấy thành của mình. Chính người kinh sư là người đã rơi vào tay bọn cướp, và người Samari đến gần ông ta chính là Chúa Giêsu.

Mỗi chúng ta khi nghe câu chuyện này đều là người bị thương đang nằm đó. Và đối với mỗi chúng ta, người Samari ấy chính là Chúa Giêsu. Vì nếu chúng ta còn hỏi: “Ai là người thân cận của tôi?”, thì đấy là vì chúng ta chưa cảm nghiệm mình được yêu thương và cuộc sống của mình được nối kết với cuộc sống của mọi người khác.

71) Ngay từ buổi đầu của Giáo hội, việc kể câu chuyện về trải nghiệm sâu sắc được sống với Chúa Giêsu mà các môn đệ của Người có được đã thu hút những người khác trở thành môn đệ. Sách Công vụ Tông đồ có đầy những ví dụ như vậy. Chẳng hạn, Phêrô được đầy Thánh Thần và rao giảng về sự Phục sinh của Đức Kitô cho các khách hành hương vào Lễ Ngũ Tuần. Điều này làm cho ba ngàn người trở lại (x. Cv 2,14-41). Ở đây chúng ta có một ý niệm về về việc kể chuyện của chúng ta có thể ảnh hưởng đến những người khác nhiều như thế nào. Đồng thời, việc kể lại những câu chuyện và những trải nghiệm chỉ là một yếu tố của việc rao giảng Tin Mừng. Những giải thích có tính hệ thống về đức tin được thực hiện thông qua định thức các tín điều và qua các công trình giáo lý khác cũng rất quan trọng.

Xây dựng cộng đồng trong một thế giới phân mảnh

72) Người ta tìm kiếm ai đó có thể trao cho họ sự chỉ dẫn và niềm hy vọng; họ khao khát sự hướng dẫn luân lý và tâm linh, nhưng họ lại thường không gặp được điều đó ở những nơi truyền thống. Hiện nay, người ta thường tìm đến “những người có ảnh hưởng”, những cá nhân đạt và giữ được một lượng lớn người theo dõi, những người nhìn xa trông rộng hơn và có thể truyền cảm hứng cũng như thúc đẩy người khác bằng ý tưởng hoặc kinh nghiệm của họ. Nhờ vận dụng lý thuyết công luận vào phương pháp tiếp thị trên mạng xã hội, sự thành công của một người có ảnh hưởng trên mạng xã hội đã dẫn đến khả năng làm cho họ nổi bật trong mạng lưới rộng lớn nhờ thu hút một lượng lớn người theo dõi.

73) Tự nó, việc “lan tỏa” là một hành động trung tính; nó không tự động có ảnh hưởng tích cực hay tiêu cực đến cuộc sống của người khác. Về phương diện này, “các mạng xã hội có thể giúp cho những mối tương quan được dễ dàng và thúc đẩy thiện ích của xã hội, nhưng chúng cũng có thể làm gia tăng sự phân cực và chia rẽ giữa các cá nhân và các nhóm. Thế giới kỹ thuật số là một quảng trường, là nơi gặp gỡ mà ở đó người ta có thể yêu thương hay gây đau thương, tham gia một cuộc thảo luận bổ ích hay ném đá nhau tàn nhẫn.”[45]

74) Những người có ảnh hưởng vi mô và vĩ mô

Tất cả chúng ta nên xem xét “ảnh hưởng” của mình một cách nghiêm túc. Không chỉ có những người có ảnh hưởng vĩ mô với lượng khán giả lớn, mà còn có những người có ảnh hưởng vi mô. Mỗi Kitô hữu là một người có ảnh hưởng vi mô. Mọi Kitô hữu cần nhận thức được tiềm năng ảnh hưởng của mình, bất kể mình có bao nhiêu người theo dõi. Đồng thời, cần ý thức rằng giá trị của thông điệp được chuyển tải bởi “người Kitô hữu có ảnh hưởng” không phụ thuộc vào các năng lực của người truyền tải. Mọi môn đệ Đức Kitô đều có tiềm năng thiết lập một liên kết, không phải với chính mình, mà với Nước Thiên Chúa, ngay cả trong vòng quan hệ nhỏ nhất của mình. “Hãy tin vào Chúa Giêsu, thì anh và cả nhà anh sẽ được cứu rỗi” (Cv 16,31).

Tuy nhiên, chúng ta nên nhận ra rằng trách nhiệm của mình tăng lên theo sự gia tăng số lượng người theo dõi. Số người theo dõi càng nhiều, chúng ta càng ý thức rằng mình không hành động nhân danh tên tuổi của mình. Trách nhiệm phục vụ cộng đồng của mình, đặc biệt đối với những người có vai trò lãnh đạo công chúng, không thể trở thành thứ yếu so với việc quảng bá quan điểm cá nhân của mình nơi giảng đài công cộng của truyền thông kỹ thuật số[46].

75) Hãy phản ánh, không phản ứng

Phong cách Kitô hữu trên mạng xã hội nên là phản ánh chứ không phản ứng. Vì vậy, tất cả chúng ta nên cẩn thận để không rơi vào những cái bẫy kỹ thuật số ẩn chứa trong nội dung được thiết kế có chủ ý gieo rắc xung đột giữa những người dùng bằng cách gây ra những phản ứng phẫn nộ hoặc bức xúc.

Chúng ta phải ý tứ về việc đăng và chia sẻ nội dung có thể gây hiểu lầm, khoét thêm chia rẽ, kích động xung đột và đào sâu định kiến. Thật không may, xu hướng bị lôi cuốn vào các cuộc đấu khẩu ồn ào và đôi khi thiếu tôn trọng lại rất phổ biến với các tương tác trực tuyến. Tất cả chúng ta đều có thể rơi vào cám dỗ tìm “cái rác trong mắt” anh chị em mình (Mt 7,3) qua việc công khai đấu tố trên mạng xã hội, gây chia rẽ trong cộng đoàn Giáo hội hoặc tranh cãi xem ai là người lớn nhất, như điều đã xảy ra với các môn đệ đầu tiên (Lc 9,46). Kiểu truyền thông có tính đôi co và phiến diện, và do đó gây chia rẽ, thì đặc biệt đáng lo ngại khi nó đến từ giới lãnh đạo Giáo hội: các giám mục, các cha sở và các chức sắc lãnh đạo giáo dân. Điều này không chỉ gây chia rẽ trong cộng đoàn mà còn cho phép và hợp pháp hóa để những người khác cũng quảng bá kiểu truyền thông như thế.

Trước loại cám dỗ này, thường thì cách hành động tốt nhất là không phản ứng, hoặc phản ứng bằng sự im lặng để tránh đề cao động lực sai trái này. Có thể nói rằng loại động lực này không có tính xây dựng, mà trái lại gây thiệt hại lớn. Vì vậy, các Kitô hữu được mời gọi để hành động một cách khác.

76) Hãy tích cực, hãy hiệp hành

Mạng xã hội có thể trở thành một cơ hội để chia sẻ những câu chuyện và những kinh nghiệm về vẻ đẹp hay nỗi đau ở xa chúng ta về thể lý. Khi chia sẻ như vậy, chúng ta có thể cầu nguyện với nhau và cùng nhau tìm kiếm điều tốt đẹp, khám phá lại những gì liên kết chúng ta[47]. Tích cực có nghĩa là tham gia vào các dự án tác động đến cuộc sống hằng ngày của mọi người: các dự án thăng tiến phẩm giá và sự phát triển con người, nhằm giảm thiểu sự bất bình đẳng kỹ thuật số, thúc đẩy khả năng tiếp cận thông tin và xóa mù chữ trên kỹ thuật số, thúc đẩy các sáng kiến phục vụ và trợ giúp những người nghèo và người bị gạt ra lề, và đem lại tiếng nói cho những người không có tiếng nói trong xã hội.

Những thách thức mà chúng ta phải đối mặt thì có tính toàn cầu, và do đó đòi hỏi nỗ lực hợp tác toàn cầu. Vì thế, thật khẩn thiết phải học cách hành động cùng nhau, trong tư cách một cộng đồng chứ không phải những cá nhân. Không phải với tư cách “những người có ảnh hưởng cá nhân”, mà là với tư cách “những người đan kết sự hiệp thông”, chúng ta tập hợp các tài năng và kỹ năng của mình, chia sẻ kiến thức và đóng góp[48].

Vì lý do này, Chúa Giêsu đã sai các môn đệ đi “từng hai người một” (x. Mc 6,7), để bằng cách bước đi với nhau[49], chúng ta có thể cho thấy khuôn mặt hiệp hành của Giáo hội cả trên phương tiện truyền thông xã hội. Đây là ý nghĩa sâu xa của sự hiệp thông có sức liên kết tất cả những người đã lãnh Phép Rửa trên toàn thế giới. Là Kitô hữu, hiệp thông là một phần trong “cấu trúc gien” (DNA) của chúng ta. Như vậy, Chúa Thánh Thần giúp chúng ta mở rộng trái tim mình với người khác, và đón nhận tư cách thành viên của mình trong tình huynh đệ phổ quát.

Dấu ấn của chứng nhân

77) Sự hiện diện trên mạng xã hội của chúng ta thường tập trung vào việc lan tỏa thông tin. Theo chiều hướng này, việc trình bày ý tưởng, giáo huấn, tư tưởng, suy gẫm thiêng liêng, vân vân… trên phương tiện truyền thông xã hội cần phải trung thành với truyền thống Kitô giáo. Nhưng như vậy vẫn chưa đủ. Bên cạnh khả năng tiếp cận người khác với nội dung tôn giáo thú vị, các Kitô hữu chúng ta nên thể hiện sự sẵn sàng lắng nghe và phân định trước khi hành động, đối xử với mọi người trong lòng tôn trọng, trả lời bằng một câu hỏi hơn là phán xét, giữ im lặng hơn là chọc khuấy tranh cãi, và “mau nghe, chậm nói, chậm giận” (Gc 1,19). Nói cách khác, tất cả những gì chúng ta làm, trong lời nói và hành động, đều phải mang dấu ấn của chứng nhân. Chúng ta không có mặt trên mạng xã hội để “bán sản phẩm”. Chúng ta không quảng cáo, nhưng chuyển thông sự sống, là sự sống đã được ban cho chúng ta trong Chúa Kitô. Vì vậy, mọi Kitô hữu phải cẩn thận để không chiêu dụ, nhưng là làm chứng.

78) Làm một chứng nhân có nghĩa là gì? Từ ‘chứng nhân’ trong tiếng Hy Lạp mang nghĩa “tử vì đạo”, và thật đúng đắn khi nói rằng một số “người có ảnh hưởng nhất của Kitô giáo” là những vị tuẫn đạo. Tính hấp dẫn của các vị tuẫn đạo, đó là họ thể hiện sự kết hợp với Thiên Chúa qua việc hy sinh chính mạng sống của mình[50]. “Anh em không biết rằng thân xác anh em là đền thờ của Chúa Thánh Thần, Đấng ở trong anh em, Đấng mà anh em đã lãnh nhận từ Thiên Chúa sao? Anh em không còn thuộc về mình” (1Cr 6,19). Thân xác của các vị tuẫn đạo là khí cụ mẫu mực để mạc khải tình yêu Thiên Chúa.

Trong khi tử vì đạo là dấu chỉ tột đỉnh của chứng tá Kitô giáo, thì mọi Kitô hữu đều được mời gọi hy sinh chính mình: đời sống Kitô hữu là một ơn gọi tiêu hao chính sự hiện hữu của chúng ta bằng cách hiến dâng chính mình, linh hồn và thể xác, để trở thành một không gian truyền thông tình yêu của Thiên Chúa, một dấu hiệu hướng chỉ Con Thiên Chúa.

Chính trong ý nghĩa này mà chúng ta hiểu rõ hơn những lời của Gioan Tẩy Giả, vị ngôn sứ lớn, chứng nhân đầu tiên của Chúa Kitô: “Người phải lớn lên; tôi phải nhỏ lại” (Ga 3,30). Giống như đấng Tiền hô, người đã thúc giục các môn đồ của mình đi theo Đức Kitô, chúng ta cũng không tìm kiếm “các môn đồ” cho chính mình, nhưng cho Đức Kitô. Chúng ta chỉ có thể loan báo Tin Mừng bằng cách tạo nên một sự hiệp thông có sức liên kết chúng ta trong Chúa Kitô. Chúng ta làm điều này bằng cách noi gương Chúa Giêsu trong việc tương tác với người khác.

79) Sức hấp dẫn của đức tin chạm đến người ta tại nơi chốn và trong hoàn cảnh của họ ở đây và bây giờ. Từ một người thợ mộc vô danh ở Nadaret, Chúa Giêsu đã nhanh chóng nổi tiếng khắp vùng Galilê. Chạnh lòng thương nhìn dân chúng như bầy chiên không người chăn dắt, Chúa Giêsu đã công bố Nước Thiên Chúa bằng việc chữa lành các bệnh nhân và giảng dạy cho đám đông. Để bảo đảm “tầm với” rộng nhất, Người thường nói chuyện với đám đông từ trên núi hoặc từ trên thuyền. Để thúc đẩy “sự dấn thân” của một số trong đó, Người đã chọn Nhóm Mười Hai và giải thích mọi sự cho họ. Nhưng rồi, thật bất ngờ, ở đỉnh cao của “sự thành công”, Người lại rút vào cô tịch với Chúa Cha. Và Người cũng yêu cầu các môn đệ của mình làm như vậy: khi các ông đang thuật lại thành quả của các chuyến đi sứ mạng, Người mời các ông lánh đi để nghỉ ngơi và cầu nguyện. Và khi các ông tranh luận xem ai là người lớn nhất trong nhóm, thì Người đã loan báo về cuộc khổ nạn thập giá sắp tới của Người. Điểm nhắm của Người – mãi sau này các ông mới hiểu – không phải là tăng số lượng thính giả, mà là mặc khải tình yêu của Chúa Cha, để mọi người được sống và sống dồi dào (x. Ga 10,10).

Bước theo Chúa Giêsu, chúng ta phải ưu tiên dành đủ không gian để trò chuyện riêng với Chúa Cha và hưởng ứng sự thúc đẩy của Chúa Thánh Thần, Đấng luôn nhắc chúng ta rằng mọi sự đã bị đảo ngược trên Thánh giá. Không có “lượt thích” nào cả và hầu như không có “người theo dõi” nào vào thời điểm biểu lộ lớn nhất của vinh quang Thiên Chúa! Mọi phép đo lường “thành công” của con người đều bị tương đối hóa bởi luận lý của Tin Mừng.

80) Đây là chứng tá của chúng ta: bằng lời nói và cuộc sống của mình, ta làm chứng cho những gì một Người Khác đã làm[51]. Theo nghĩa này, và chỉ theo nghĩa này, chúng ta mới có thể trở thành chứng nhân – thậm chí là những thừa sai – của Đức Kitô và Thần Khí của Người. Điều này bao gồm sự tham gia của chúng ta vào mạng xã hội. Đức tin trước hết có nghĩa là làm chứng cho niềm vui mà Chúa ban cho chúng ta. Và niềm vui này luôn chiếu sáng rực rỡ trong bối cảnh của một ký ức biết ơn. Nói với người khác về lý do chúng ta hy vọng, và làm việc đó với sự dịu dàng và tôn trọng (1Pr 3,15), đó là một dấu hiệu của lòng biết ơn. Đó là sự đáp trả của một người, nhờ lòng biết ơn, trở nên ngoan ngoãn với Thần Khí và do đó được tự do. Điều này đúng với Đức Maria, người đã trở thành người phụ nữ có ảnh hưởng nhất trong lịch sử mà không hề cố ý để được như vậy[52]. Đó là sự đáp trả của một người, nhờ ơn khiêm nhường, không tôn mình lên và do đó tạo điều kiện cho cuộc gặp gỡ với Chúa Kitô, Đấng đã phán: “Hãy học cùng tôi, vì tôi hiền lành và khiêm nhường trong lòng” (Mt 11,29).

Theo luận lý của Tin Mừng, tất cả những gì chúng ta phải làm là khơi lên một câu hỏi để kích hoạt cuộc tìm kiếm. Phần còn lại là công việc ẩn giấu của Thiên Chúa.

***

81) Như đã thấy, chúng ta đi trên xa lộ kỹ thuật số cùng với bạn bè lẫn những người hoàn toàn xa lạ, cố gắng tránh nhiều cạm bẫy trên đường, và chúng ta thấy mình nhận ra những người bị thương bên vệ đường. Đôi khi, những người bị thương này là những người khác. Đôi khi chính chúng ta là những người bị thương. Khi điều này xảy ra, chúng ta dừng lại, và qua sự sống mà chúng ta đã lãnh nhận trong các bí tích, vốn đang hoạt động trong mình, ý thức này trở thành cuộc gặp gỡ: từ các ký tự hay các hình ảnh trên màn hình, người bị thương ấy mang dáng dấp của một người thân cận, một anh chị em, và thực sự là Chúa, như Chúa đã phán: “Bất cứ điều gì các con làm cho một trong những người bé mọn nhất… là các con đã làm cho chính Ta” (Mt 25,40). Và nếu có lúc chúng ta cũng là người bị thương, thì người Samari cúi xuống trên chúng ta với lòng trắc ẩn cũng mang khuôn mặt của Chúa, Đấng đã trở thành người thân cận của chúng ta, cúi xuống nhân loại đau khổ để băng bó vết thương cho chúng ta.

Trong cả hai trường hợp, những gì bắt đầu có thể như một gặp gỡ tình cờ hay sự hiện diện hờ hững trên các nền tảng mạng xã hội, sẽ trở thành những người hiện diện với nhau trong một cuộc gặp gỡ đầy lòng thương xót. Lòng thương xót này cho phép chúng ta cảm nếm Nước Thiên Chúa ngay bây giờ, và cảm nếm sự hiệp thông bắt nguồn từ Thiên Chúa Ba Ngôi: “miền đất hứa” đích thực.

82) Như vậy, từ sự hiện diện chân thật và yêu thương của chúng ta trong các cảnh vực kỹ thuật số của cuộc sống con người, một nẻo đường có thể được mở ra cho điều mà thánh Gioan và thánh Phaolô khao khát trong các thư của các ngài: cuộc gặp gỡ trực tiếp của mọi người bị thương tích với Thân Thể của Chúa, là Giáo hội, để rồi trong một cuộc gặp gỡ cá vị, từ trái tim đến trái tim, vết thương của họ và của chúng ta có thể được chữa lành, và “niềm vui của chúng ta được nên trọn vẹn” (2Ga 12).

***

Ước gì hình ảnh người Samari nhân lành lấy dầu và rượu chăm sóc các vết thương của người bị nạn thành kim chỉ nam cho chúng ta. Ước gì sự truyền thông của chúng ta là dầu thơm xoa dịu đau khổ và là rượu ngon mang lại hân hoan cho các tâm hồn. Ước gì ánh sáng chúng ta đem đến cho người khác không phải là nhờ mỹ phẩm hay những hiệu ứng đặc biệt, nhưng do chúng ta trở thành “người thân cận” đầy tình yêu và lòng xót thương với người mang thương tích bị bỏ lại bên vệ đường.[53]

Vatican, ngày 28 tháng 5 năm 2023, Lễ Hiện Xuống.

Paolo Ruffini
Bộ trưởng Bộ Truyền Thông

Lucio A. Ruiz
Thư ký

Chuyển ngữ: Ủy ban Truyền thông Xã hội
Hội đồng Giám mục Việt Nam