Suy niệm bài đọc 1 - CN XI THƯỜNG NIÊN năm A - Dân thuộc về Thiên Chúa
Dân thuộc về Thiên Chúa
BÀI ĐỌC 1 - CN XI TN – Năm A - Xh 19, 2-6a
“Đối với Ta, các ngươi sẽ là một vương quốc tư tế, một dân tộc hiến thánh”.
Trích sách Xuất Hành.
2 Họ đã nhổ trại rời Rơ-phi-đim tới sa mạc Xi-nai, và dựng trại trong sa mạc. Ítraen đóng trại ở đó, đối diện với núi. Thiên Chúa hứa ban giao uớc.
3 Ông Mô-sê lên gặp Thiên Chúa. Từ trên núi, ĐỨC CHÚA gọi ông và phán: "Ngươi sẽ nói với nhà Gia-cóp, sẽ thông báo cho con cái Ítraen thế này:
4 ‘Các ngươi thấy Ta đã xử với Ai-cập thế nào, và đã mang các ngươi như trên cánh chim bằng, mà đem đến với Ta.
5 Vậy giờ đây, nếu các ngươi thực sự nghe tiếng Ta và giữ giao uớc của Ta, thì giữa hết mọi dân, các ngươi sẽ là sở hữu riêng của Ta. Vì toàn cõi đất đều là của Ta.
6 Ta sẽ coi các ngươi là một vương quốc tư tế, một dân thánh.’”
Vài tuần sau phép lạ giải thoát khỏi đất Ai Cập. Mọi sự đã sẵn sàng để lập một hòa ước nghiêm túc nhất trong lịch sử nhân loại: Thiên Chúa kết giao uớc với dân Ítraen. Giữa lúc đó nhiều thử thách đã trải qua trong sa mạc : nước đắng tại Mara, đói, khát. Tại Rêphiđim dân chúng phẫn nộ trước nạn khát, đến nỗi ông Môsê gọi nơi này là «Masa và Mêriba» nghĩa là tranh cãi và gây chuyện. Mỗi lần như thế Chúa ở cạnh dân và giúp họ vượt qua thử thách.
Chính vì xuất phát từ trải nghiệm sự trung thành của Thiên Chúa, dân Ítraen giờ đây có thể dấn thân vào giao ước. Tương quan trong giao ước chỉ có thể xây dựng trên lòng tin cậy, và sự tin cậy phát xuất từ trải nghiệm: có thể nói Chúa đã chứng minh điều ấy. Trong lịch sử Ítraen, việc nhắc lại công trình giải thoát của Thiên Chúa luôn đi trước các lề luật được ban ra. Chúng ta đang trong sách Xuất Hành chương 19, ngay trước khi ban các lề luật, vì bản Thập Giới được ban bố trong chương 20.
Cảnh trí được sẵn sàng, và ở đây chúng ta nghe đoạn mở đầu của giao ước, bài giảng giáo đầu của Thiên Chúa. Ngài mở đầu bằng những lời sau đây: «Các ngươi thấy Ta đã xử với Ai Cập thế nào, và đã mang các ngươi như trên cánh chim bằng, mà đem đến với Ta.» hình ảnh chim đại bàng rất quen thuộc ở Ítraen, như chúng ta tìm thấy trong sách Đệ Nhị Luật đoạn suy niệm về giao ước.
« 10 (Chúa) Gặp thấy nó giữa miền hoang địa, giữa cảnh hỗn mang đầy tiếng hú rợn rùng, Chúa ấp ủ, Chúa lo dưỡng dục, luôn giữ gìn, chẳng khác nào con ngươi mắt Chúa.11 Tựa chim bằng trên tổ lượn quanh, giục bầy con bay nhảy, xoè cánh ra đỡ lấy rồi cõng con trên mình.» (Đnl 32,10,11) Sách TOB (Nhóm phiên dịch đa tôn) trong phần chú giải cho biết : có khách du lịch kể lại rằng chim đại bàng hay kên kên cũng làm như thế khi chúng tập cho con biết bay: chúng lượn vẽ quanh các con những vòng bay thật lớn…và mỗi lần bay qua các con đáp trên đôi cánh cha mẹ (P. Buis). Điều này muốn nói rằng Chúa gánh dân Ngài không để dùng làm nô lệ, nhưng để chính mình chúng tự tập bay…Thiên Chúa thật là Chúa giải thoát và dạy dân Ngài sống tự do.
Bài giảng của Chúa tiếp tục «5 Vậy giờ đây, nếu các ngươi thực sự nghe tiếng Ta và giữ giao uớc của Ta, thì giữa hết mọi dân, các ngươi sẽ là sở hữu riêng của Ta. Vì toàn cõi đất đều là của Ta.6 Ta sẽ coi các ngươi là một vương quốc tư tế, một dân thánh» (Xh 19, 5-6). Chúa chọn dân tộc này là sở hữu riêng của Chúa, vì lẽ đó người ta gọi Ítraen là dân Chúa chọn. Đó cũng là một niềm ngạc nhiên thán phục cho dân Do Thái. Ví dụ chúng ta vừa nghe trong Chúa Nhật vừa qua: «Chúa không đối xử với dân nào như vậy, không cho họ biết những điều luật của Người.» ( Tv 147)
Tôi nói rõ đó là một điều ngạc nhiên thán phục. Thánh Kinh mời gọi sống điều ấy như một sứ vụ chứ không phải để tự cao tự đại: «7 ĐỨC CHÚA đã đem lòng quyến luyến và chọn anh em, không phải vì anh em đông hơn mọi dân, thật ra anh em là dân nhỏ nhất trong các dân.8 Nhưng chính là vì yêu thương anh em, và để giữ lời thề hứa với cha ông anh em, mà ĐỨC CHÚA đã ra tay uy quyền đưa anh em ra và giải thoát anh em khỏi cảnh nô lệ, khỏi tay Pharaô, vua Ai Cập.» (Đnl 7, 7-8)
Tuy nhiên không vì thế mà Ngài không chỉ là Chúa của riêng Ítraen mà là Chúa của toàn thế giới, cũng nên nhắc lại trong lúc mọi dân tộc nghĩ rằng có chúa cho riêng dân tộc mình, và đồng hành với mình. Các bạn đọc rõ điều ấy trong (Gr 23, 23-24) «23 Phải chăng Ta chỉ là Thiên Chúa khi ở gần, chứ không phải Thiên Chúa khi ở xa? Sấm ngôn của ĐỨC CHÚA. 24 Có ai ẩn mình trong nơi bí mật mà Ta lại không thấy. Sấm ngôn của ĐỨC CHÚA. Ta lại không làm cho trời đất đầy tràn hay sao? Sấm ngôn của ĐỨC CHÚA.» Hay là trong sách Isaia (Is 62, 1) được nhắc lại trong (Cv 7, 49). Một lần nữa trong (Đnl 10, 14-15) « 14 ĐỨC CHÚA, Thiên Chúa của anh (em), làm chủ cõi trời và các tầng trời cao nhất, cõi đất và muôn loài trong đó.15 Nhưng chỉ có cha ông của anh (em) là được ĐỨC CHÚA đem lòng quyến luyến yêu thương; sau các ngài, giữa muôn dân, Người đã chọn dòng dõi các ngài tức là anh em, như anh em thấy ngày hôm nay.»
Thế nhưng giao ước là một sự cam kết giữa đôi bên «nếu các ngươi thực sự nghe tiếng Ta và giữ giao ước của Ta.» Chúa nói trong (c. 5) bài hôm nay. Trong sách Đệ Nhị Luật tôi tìm thấy lời ghi chú đẹp nhất: «17 Hôm nay, anh (em) đã làm cho ĐỨC CHÚA tuyên bố rằng Người sẽ là Thiên Chúa của anh (em), rằng anh (em) phải đi theo đường lối của Người, giữ các thánh chỉ, mệnh lệnh, quyết định của Người, và nghe tiếng Người.18 Hôm nay, ĐỨC CHÚA đã khiến anh (em) tuyên bố rằng anh (em) sẽ là dân thuộc quyền sở hữu của Người như Người đã phán với anh (em), và rằng anh (em) sẽ giữ mọi mệnh lệnh của Người,19 rằng Người sẽ cho anh (em) vượt mọi dân tộc Người đã tạo dựng, xét về vinh dự, danh tiếng và vinh quang, rằng anh (em) sẽ là một dân thánh hiến cho ĐỨC CHÚA, Thiên Chúa của anh (em), như Người đã phán.» (Đnl 26, 17-19)
Một dân tộc thánh, như câu sau cùng của bài đọc hôm nay: «Một vương quốc tư tế, một dân thánh.” Một vương quốc tư tế, tức là một dân tộc hiến tế cho Chúa, một dân tộc trong ấy Chúa múc lấy niềm vui, như sách Khôn Ngoan nói. Một dân tộc được gọi lớn lên theo chiều kích của toàn nhân loại. Sách Khải Huyền thánh Gioan cũng đã thấy trước. «Muôn người thuộc mọi chi tộc và ngôn ngữ, thuộc mọi nước, mọi dân…10 Ngài cũng làm cho họ thành một vương quốc, thành những tư tế, để phụng thờ Thiên Chúa chúng ta, và họ sẽ làm chủ mặt đất này.» (Kh 5, 9.10)
Tác giả: Marie-Noëlle Thabut
Nguồn: L’ intelligence des Ecritures, Socéval Editions
Dịch giả: E. Máccô Lương Huỳnh Ngân
