Suy niệm BĐ 1 - Lễ Chúa Hiển Dung - Đn 7,9-10; 13-14 - Quyền thống trị và vương quốc của Thiên Chúa
BÀI ĐỌC 1 - LỄ CHÚA HIỂN DUNG - Đn 7,9-10; 13-14
9 Tôi đang nhìn thì thấy đặt những chiếc ngai và một Đấng Lão Thành an toạ. Áo Người trắng như tuyết, tóc trên đầu Người tựa lông chiên tinh tuyền. Ngai của Người toàn là ngọn lửa, bánh xe của ngai cũng rừng rực lửa hồng.
10 Từ trước nhan Người, một sông lửa cuồn cuộn chảy ra. Ngàn ngàn hầu hạ Người, vạn vạn túc trực trước Thánh Nhan. Toà bắt đầu xử, sổ sách được mở ra.
13 Trong những thị kiến ban đêm, tôi mải nhìn thì kìa: có ai như một Con Người đang ngự giá mây trời mà đến. Người tiến lại gần bên Đấng Lão Thành và được dẫn đưa tới trình diện.
14 Đấng Lão Thành trao cho Người quyền thống trị, vinh quang và vương vị; muôn người thuộc mọi dân tộc, quốc gia và ngôn ngữ đều phải phụng sự Người. Quyền thống trị của Người là quyền vĩnh cửu, không bao giờ mai một; vương quốc của Người sẽ chẳng hề suy vong.
Sách Đanien mang lại cho chúng ta hai cách nhìn. Cách nhìn thứ nhất là một Đấng Lão Thành ngồi trên ngai: tóc bạc trắng biểu hiện cho sự vĩnh hằng «Áo Người trắng như tuyết» theo truyền thống là màu của bậc thánh thiêng. Rõ ràng vị Lão Thành đó chính là Thiên Chúa, bối cảnh vĩ đại «Ngai của Người toàn là ngọn lửa, bánh xe của ngai cũng rừng rực lửa hồng. Từ trước nhan Người, một sông lửa cuồn cuộn chảy ra». Đây hẳn là một sứ điệp nhắn cho những người đồng hương đang bị bách hại. (x. CN XXXIII TN B), vì họ là hàng triệu người được chọn để phục vụ vị Lão Thành. «Ngàn ngàn hầu hạ Người, vạn vạn túc trực trước Thánh Nhan» (c. 10). Hãy nên hiểu: sau những điều kinh hoàng của hiện tại, anh em đã có chỗ trên trời; toà án được thành lập sẽ trao lại cho các bạn công bằng. «Toà bắt đầu xử, sổ sách được mở ra» (c. 10b)
Cách nhìn thứ hai được nêu ra nơi đây liên quan đến «Con Người». Chúng ta hãy dừng lại nơi cụm chữ này. Chúng ta quen thuộc vì Chúa Giêsu hay thường dùng, nhưng chúng ta thường không hiểu Ngài rút từ sách Đanien, rất thú vị xem Ngài thay đổi và bổ sung như thế nào.
Chúng ta hãy bắt đầu bằng thị kiến của tiên tri Đanien. Một Con Người được dẫn đến trước mặt Đấng Lão Thành, trên những áng mây trời. Đây chính là một con người thật, tiếng Do Thái thường dùng một cách biểu cảm cụm chữ «con của», và cũng như thế, thỉnh thoảng trong vài Thánh Vịnh có cụm chữ Con của Vua, chỉ để nói Đức Vua.
Thì đây người ấy đứng trên áng mây trời (mây trời thường dùng khi Chúa hiện ra), và Người ấy tiến đến Ngai Vua… Ở đây ta nghiệm ra Con Người - thật sự thuộc về thế giới loài người - được nâng lên trong thế giới của Thiên Chúa Đấng lãnh nhận vinh quang và vương giả trên mọi người: mọi dân tộc, mọi quốc gia, mọi ngôn ngữ. Và như thế cho đến đời đời. «Quyền thống trị của Người là quyền vĩnh cửu, không bao giờ mai một; vương quốc của Người sẽ chẳng hề suy vong» (c. 14).
Bài tiếp tục «Tôi là Đanien, tâm trí tôi hoang mang vì những điều ấy, và những thị kiến trong đầu làm tôi xao xuyến. Tôi đến gần một trong những vị đứng túc trực và xin vị ấy cho biết sự thực chắc chắn về tất cả những điều ấy. Người đã nói với tôi và giải thích cho tôi ý nghĩa các sự việc: "Bốn con thú to lớn ấy tức là bốn ông vua, từ đất trỗi dậy. Rồi chư thánh của Đấng Tối Cao sẽ lãnh nhận vương quyền và nắm giữ vương quyền ấy mãi mãi muôn đời." (7,15-18) Thế rồi vị Tiên tri ấy tiếp tục trong vài câu sau: «Còn vương quốc với quyền thống trị cũng như địa vị cao cả của các vương quốc khắp thiên hạ sẽ được trao cho dân thánh của Đấng Tối Cao. Vương quyền của dân ấy là vương quyền vĩnh cửu, và mọi quyền thống trị sẽ phụng sự và vâng phục dân ấy." (c. 27)
Xin đừng quên Tiên tri Đanien nhận được thị kiến ấy trong giai đoạn lịch sử Ítraen vô cùng thảm khốc, dưới sự đô hộ của Hy Lạp thời vua Antiôkhô Êpiphanê. Thị kiến này đến như một sứ điệp an ủi: nói rõ ra sẽ như thế này: hỡi anh em, bây giờ anh em bị chà đạp, nhưng anh em sẽ được giải thoát, và lần này sẽ được giải thoát vĩnh viễn. Đây là một sứ điệp loan báo một cuộc thay đổi toàn diện cho dân của các Thánh của Đấng Tối Cao. Điều quan trọng đối với chúng ta là bài này nói rõ ràng nhân vật bí hiểm mà tác giả gọi là Con Người thật ra là dân thánh của Đấng Tối Cao, là một dân tộc chứ không phải một nhân vật nào đó.
Trong phạm vi của Tân ước, hiện nay chúng ta nhận ra ba điều. Trước tiên Chúa Giêsu có thay đổi một chút về văn phạm: từ «Con của Người» ( Fils de l’homme) của tiên tri Đanien được đổi lại thành «Con Người» Fils d’homme). Việc thay đổi như thế hẳn có một ý nghĩa. Điều thứ hai Chúa Giêsu là người duy nhất dùng cụm chữ «Con Người», và rõ ràng để chỉ đến chính mình. Điều thứ ba Chúa Giêsu cũng thay đổi sâu sắc nội dung «Con của Người» của Tiên tri Đanien. Đây là hình ảnh của chiến thắng, vương giả; sở dĩ Ngài nhận lấy về Ngài lời hứa chiến thắng, Chúa Giêsu còn thêm vào khía cạnh đau khổ, điều này không thấy trong sách Đanien; tất cả những loan báo về cuộc khổ nạn rất gần gũi đến nhân vật Người Tôi Trung trong sách Isaia.
Đầu tiên, thay đổi về văn phạm cách gọi: «Con của Người» (Fils de l’homme) thay vì «Con Người» (Fils d’homme). Con Người có nghĩa «một người», nhưng khi ta nói «người», người ta nghĩ đến nhân loại, do đó «Con của Người» là nhân loại. Khi nhận lấy danh hiệu ấy cho chính mình, Chúa Giêsu mặc khải là Đấng mang lấy vận mạng cho cả nhân loại. Cũng như thế thánh Phaolô cũng giới thiệu ngài là Ađam mới, cũng như Thánh Gioan sau này thuật lại lời bất hủ của Philatô trong cuộc khổ nạn: «Đây là Người» (Theo tiếng Latinh Ecce Homo). Thánh Gioan kể lại lời này của Philatô không ngờ ông ta nói chí lý như thế!
Điều thứ hai, chúng ta đếm ra cụm từ «Con Người» được dùng hơn tám mươi lần trong tất cả Thánh Kinh, nhưng lạ thay, tất cả đều do Chúa Giêsu nói ra. Chính Ngài là Người duy nhất dùng cụm từ này. Không ai gọi Ngài như thế. Chúng ta tự hỏi vì lẽ gì, sách Đanien từ lâu đã được biết đến. Nhưng chính vì thế, thời ấy người ta không nhận ra đó là Chúa Giêsu. Trước tiên Đấng đến từ áng mây chỉ định Đấng Mêsia (người ta nhận ra từ Tiên tri Đanien). Vì lẽ ấy khi Chúa Giêsu dùng cụm từ này để nói về chính mình, Chúa muốn, nhân dịp mặc khải chính mình là Đấng Mêsia. Thế nhưng, rõ ràng Ngài không thể như thế được, Ngài không đến từ áng mây… Ngài đến như mọi người từ một gia đình nhân loại, từ một làng nhỏ bé là Nadarét… Điều chắc chắn về Ngài là nơi từ đâu Ngài đến! Không có gì liên quan đến những áng mây từ trời. Còn càng không thể xem Ngài như dân của các Thánh trên Trời Cao. Các người đương thời không thể nào nhận ra Giêsu thành Nadarét, con ông thợ mộc là «dân chư Thánh Đấng Tối Cao» (Đn 7,18)
Điều thứ ba, Chúa Giêsu cũng thay đổi sâu sắc nội dung: «Con của Người» của Tiên tri Đanien. Ngài lấy ý nghĩa trong sách Đanien: «Bấy giờ thiên hạ sẽ thấy Con Người đầy quyền năng và vinh quang ngự trong đám mây mà đến» (Mc 13, 26) nhưng Ngài lại thêm khía cạnh đau khổ (cũng trong Tin Mừng theo Thánh Máccô): «Con Người sẽ bị nộp vào tay người đời, họ sẽ giết chết Người» (Mc 9, 31)
Sau Phục Sinh, mọi sự trở nên trong sáng đối với các môn đệ Ngài. Một đàng, Ngài xứng đáng với danh hiệu «Con Người đầy quyền năng và vinh quang ngự trong đám mây» (Mc 13, 26), Ngài vừa là người vừa là Thiên Chúa, đàng khác Chúa Giêsu là đứa con đầu lòng của nhân loại mới, trong ấy Chúa là Đầu. Ngài làm cho chúng ta thành thân mình độc nhất: cuối cùng của lịch sử, tất cả chúng ta cùng hiệp nhất với Ngài như «một người duy nhất»!... Với Ngài, ghép vào với Ngài, chúng ta sẽ là «dân chư Thánh Đấng Tối Cao» (Đn 7, 18)
Lúc bấy giờ chúng ta khám phá ra điều kỳ diệu mà chúng ta không bao giờ dám tin về «kế hoạch ân sủng » (Ep 3, 2) của Chúa, làm cho chúng ta nên một dân vương giả…! Đấy là kế hoạch của Ngài khi tạo dựng nhân loại. Sách Sáng Thế cũng đã nói : «Thiên Chúa sáng tạo con người theo hình ảnh mình, Thiên Chúa sáng tạo con người theo hình ảnh Thiên Chúa, Thiên Chúa sáng tạo con người có nam có nữ. Thiên Chúa ban phúc lành cho họ, và Thiên Chúa phán với họ: "Hãy sinh sôi nảy nở thật nhiều, cho đầy mặt đất, và thống trị mặt đất» (St 1, 27-28).
Tác giả: Marie-Noëlle Thabut
Nguồn: L’ intelligence des Ecritures, Socéval Editions
Dịch giả: E. Máccô Lương Huỳnh Ngân
