Đồng Xanh Thơ Sài Gòn: Thi ca CG trong Hội nhập Văn hóa

SINH HOẠT CHUYÊN ĐỀ THÁNG 7/2023.

Sáng ngày 8.7.2023, buổi sinh hoạt chuyên đề “THI CA CÔNG GIÁO TRONG HỘI NHẬP VĂN HÓA” do Đồng Xanh Thơ Sài Gòn (ĐXT) tổ chức, đã diễn ra tại Trung tâm Mục vụ Tổng Giáo phận Sài Gòn.

Một sinh hoạt đầy thách thức và hứa hẹn cho thi ca Công giáo. Được biết đây là chuyên đề đầu tiên trong 5 chuyên đề sẽ được khai triển từ tháng 7 cho đến tháng 12 năm nay, với từng tháng là một chuyên đề độc lập nhưng mang tính liên hoàn cùng phục vụ cho chủ đề chung là ‘THI CA VÀ SỨ VỤ”.

Sau phần giới thiệu của MC Duy Tuyên, cha Phanxicô Xaviê Bảo Lộc - bút hiệu Tâm Giao, linh hướng của ĐXT Sài Gòn, đồng thời cũng là Giám Đốc Trung tâm Mục vụ TGP Sài Gòn, dâng lời cầu nguyện và tuyên bố khai mạc.

Phần chuyên đề được anh An Thiện Minh (ATM), trưởng ban điều hành ĐXT, chia sẻ là “VẺ ĐẸP CỦA THI CA CÔNG GIÁO TRÊN THI ĐÀN VĂN CHƯƠNG DÂN TỘC”. Chủ đề này thực sự thu hút các tham dự viên. Với lối trình bày bốc lửa, diễn giải rõ ràng, vừa thuyết phục lại vừa bài bản, ATM đã so sánh điểm giống và khác giữa thơ đời và thơ Đạo, dựa trên những tiêu chí như độ cảm (tính trữ tình), độ mỹ (tính đẹp trong nghệ thuật), và độ lắng (sự cô đọng đầy tính nghệ thuật và nhân văn trong ý và tình). Cả ba "độ" này đều thể hiện tính chung nhất của thơ Đạo lẫn thơ đời.

Nhưng khác biệt là ở chỗ thơ Đạo còn có độ sâu (sự tinh tế của chiều sâu nội tâm và tâm linh), độ khiết (ý tưởng thanh sáng, hướng thiện; ngôn từ thuần khiết, chắt chiu từ trải nghiệm chiều sâu nội tâm) và độ thánh (nhịp rung và trải nghiệm tâm linh trong sự tinh khiết, hướng thượng và đầy tâm tình tôn giáo). Đối với thơ Đạo, anh còn nêu ra những nét phân loại tổng quát về thi ca Công Giáo (CG): thi ca CG trong phụng vụ (thánh vịnh, thánh thi, thơ kinh nguyện, thơ trong thánh nhạc), thi ca CG trong cuộc sống (Phúc Âm diễn ca, thơ huấn giáo, thơ cầu nguyện, thơ sống đạo) và thi ca CG trong văn chương (thơ nhân văn Kitô giáo, thơ minh triết nhân sinh, thơ sống đạo, thơ trải nghiệm tâm linh, thơ cảm nghiệm nhiệm hiệp).

Không những thế, thuyết trình viên còn đưa ra những cứ liệu khá dồi dào về thơ Đạo và đời, của các tác giả trong lẫn ngoài Công giáo để minh chứng, bình giải cho những điều anh đang phân tích và tâm đắc. Dù tôi chưa phải là người ham thơ, thích thơ, nhưng nghe anh nói cũng thấy thi ca có gì đấy rất đẹp, rất lạ và hấp dẫn nữa! Điểm kết của bài thuyết trình là các điều kiện để trở thành một thi sĩ CG.

Xem ra với tôi, đây là điểm khó nhằn cho bài thuyết trình có nội hàm phong phú, song chỉ được trình bày trong một thời lượng giới hạn, vì còn dành thời gian cho các diễn giả khác nữa! Câu hỏi diễn giả An Thiện Minh đặt ra cho cử tọa chúng tôi là: những điều kiện để làm thơ đạo là gì?...

*

Tiếp đến, Lm. G.B Trần Kim Tuyến tự Trần Đinh Tử, trưởng Ban văn hóa giáo phận Long Xuyên, chia sẻ những mẫu chuyện mang tính hội nhập văn hóa giữa đời thường miền sông nước, thật gần gũi, dí dỏm, cho thấy văn hóa ứng xử của người Công giáo gắn liền với môi trường sống. Anh Hoàng Văn Tuyên trình bày ngắn gọn về "HNVH Công giáo vào văn hóa Việt Nam".

Trong phần ý kiến phản hồi của tham dự viên (TDV), cha Phêrô Minh Khoa, phụ tá giáo xứ Chợ Quán, thành viên ĐXT SG, đã nêu lên thao thức về mục vụ văn hóa và những ý kiến đáng ghi nhận về tiếp thị chương trình cùng đặt vấn đề làm sao cho người trẻ tiếp cận với thi ca CG.

Sau khi nghe diễn thuyết về thơ, TDV được thưởng thức giọng ngâm/ ca của hai thành viên ĐXT SG ngâm thơ minh họa và hát bài "Dấu ấn tình yêu" -thi ca đi vào thánh ca, của Lm. Ân Đức.

Buổi sinh hoạt khép lại với lời cảm ơn của BTC và tặng thơ lưu niệm cho cha trưởng Ban văn hóa Giáo phận LX, nhân dịp kỷ niệm 18 năm thụ phong linh mục. Ngài cũng tặng Thư pháp cho mỗi thành viên trong bữa Agape huynh đệ sau giờ hội thảo.

Lm. Trần Đinh Tử & Thi hữu Đồng Xanh Thơ Sài Gòn